Kunstmatige intelligentie: Europa dreigt slag om de toekomst te verliezen

De braindrain van studenten en onderzoekers treft ook Nederlandse universiteiten. Hoogleraren constateren dat het steeds moeilijker wordt promovendi te vinden om onderzoek te doen. Bedrijven verleiden studenten met hoge salarissen en prettige werkomstandigheden.

Maar waarom is dat eigenlijk erg? Frank van Harmelen, hoogleraar Kunstmatige Intelligentie aan de VU vreest onder meer dat Europese waarden in het gedrang komen.

Europees stempel op privacy

"Alle sociale netwerken die we gebruiken komen uit Amerika. We kunnen in Europa daardoor alleen maar gebruik maken van Amerikaanse diensten, terwijl we hier hele andere ideeën hebben over data en privacy", zegt Van Harmelen in NOS Met het Oog op Morgen. "Als je op dat soort waarden je stempel wil drukken, moet je ook meetimmeren aan de bijbehorende technologie.

Om aan te haken bij de concurrentie, moet Europa een hoogstaand wetenschappelijk instituut oprichten, vinden ruim 150 onderzoekers. Zij willen daarvoor CLAIRE in het leven roepen (Confederation of Laboraties for Artificial Intelligence Research in Europe).

Volgens Holger Hoos, hoogleraar Machine Learning aan de Universiteit Leiden en een van de drie initiatiefnemers van CLAIRE, zou het een slechte zaak zijn als de braindrain aanhoudt. "Wij zullen kunstmatige intelligentie op zeer grote schaal gaan gebruiken. Maar moet die technologie wel worden gebruikt als het alleen uit China of de VS komt? Ik ben er niet zeker van dat daar de focus ligt op het verantwoord gebruik dat wij in Europa nodig vinden."

Tegenwicht

Een Europees wetenschappelijk topinstituut zou tegenwicht kunnen bieden aan de braindrain naar de VS. De initiatiefnemers zien daarbij als voorbeeld het wereldwijd gerespecteerde CERN voor nucleair onderzoek. "Dat waar de AI-gemeenschap slecht in blijkt te zijn, is de natuurkundigen wel gelukt: als één gemeenschap opereren en naar buiten treden," zegt Hoos.