In Nederland liggen honderden mensen begraven zonder identiteit

Nooit Meer Slapen-redacteur Inge ter Schure ontmoet Carina van Leeuwen op begraafplaats Sint Barbara in Amsterdam waar veel van onbekenden begraven liggen. Samen met journalist Sybilla Claus schreef ze het boek Onbekend maar niet vergeten. In het boek gaat ze op zoek naar de verhalen van de Nomen Nescio’s.

"Een aantal jaar geleden pakte we een cold case op uit 1999. Een jonge vrouw was gedumpt in een kliko en haar identiteit was nooit achterhaald," vertelt Carina van Leeuwen. "Omdat we veel informatie misten besloten we om haar stoffelijke resten op te graven. Zodoende kwamen we op de begraafplaats Sint Barbara in Amsterdam."

"Daar ontdekten we dat er veel meer onbekenden hier liggen begraven. Dat vond ik zelf erg shockerend. Ik wilde dit verder onderzoeken. De politie was niet meteen enthousiast maar nu we een aantal verhalen hebben is iedereen om." Inmiddels hebben ze 34 graven kunnen identificeren. Opvallend: er kwam daarvan maar één iemand uit Nederland.

De start van de puzzel

Op de begraafplaats staat een huis: "Dit is het hart van de begraafplaats. Het is een heel belangrijke plek voor ons als politie." Met de informatie die daar bewaard ligt kunnen ze onderzoek doen naar de graven zonder naam. "En dit is de kast! Dit is eigenlijk écht het hart van het project." In de kast staan boeken met alle beschikbare informatie over de graven.

Normaal gesproken staat er in een dossier een naam en een leeftijd. Bij de onbekenden staat er een streepje. Verder staat er de datum van begraven, welke begraafplaats, welke diepte."De onbekenden werden op niveau 3 begraven. Dat is het dichtste onder het oppervlakte. Dat is fijn want dan kunnen we, mocht het identificeren lukken, iemand makkelijk opgraven om eventueel her te begraven."

Onbekend maar niet vergeten

"We zijn als politie verplicht om na een aantal jaar gegevens te vernietigen." Ook dossiers waar nog geen naam op is geplakt moeten dan door de papierversnipperaar worden gehaald. "Door de boeken op de begraafplaats hadden we vaak weer een nieuw beginnetje, konden we weer beginnen met het opvragen van gegevens."

Wat de rechercheur vooral drijft? "Als je niemand bent, heb je ook geen verhaal. Dat dat verhaal een nare afloop heeft is zo. Maar dat verhaal moet wel verteld kunnen worden, voor de nabestaanden en voor degene die er niet meer is." Natuurlijk zijn die verhalen niet altijd leuk of fijn, zeker niet voor nabestaanden. "Maar toch denk ik dat je beter kunt weten dat iemand dood is dan dat je niet weer waar iemand is."

De titel van het boek Onbekend maar niet vergeten is meteen een belofte: dat we nooit opgeven. Ik hoop dat we iedereen zullen identificeren. Volgens mij kan het niet zo zijn dat je in Nederland onbekend begraven wordt, en blijft.