Maakt Milieudefensie een kans tegen Shell?

Volgens hen zou Shell veel meer moeten doen om de uitstoot terug te dringen die wordt veroorzaakt door het verstoken van olie en gas. In 2030 zou de uitstoot van Shell wat Milieudefensie betreft met 45 procent moeten dalen ten opzichte van 1990. "Shell is een van de grootste vervuilers van Nederland en staat in de top 10 van de wereld. In zijn eentje stoot Shell twee keer zoveel CO2 uit als Nederland. Dat betekent dat zij ook een zorgplicht hebben en moeten voorkomen dat er gevaarlijke klimaatsveranderingen plaatsvinden", zei Nine de Pater, campagneleider van Milieudefensie, in NOS Met het Oog op Morgen.

Buitenland

Het is voor het eerst dat een groot olie- en gasbedrijf voor de rechter staat vanwege klimaatverandering. Ook vanuit het buitenland is er interesse in deze rechtszaak. Milieudefensie hoopt dan ook dat er meer rechtszaken tegen grote oliebedrijven zullen volgen als de rechter de organisatie in deze zaak gelijk geeft.

Klimaatakkoord van Parijs

Tegelijk is het niet de eerste rechtszaak die er over het klimaat gevoerd wordt. Tot nu toe zijn het vooral overheden waartegen zaken worden gevoerd, zowel in binnen- als buitenland. Daarbij was bijvoorbeeld de zaak die Urgenda aanspande tegen de Nederlandse staat spraakmakend. In die rechtszaak verweerde de staat zich tot aan de Hoge Raad, maar Urgenda wist tot op het hoogste niveau gelijk te krijgen. "We hebben gezien bij Urgenda dat een partij verantwoordelijk gehouden kan worden en ook gedwongen kan worden via de de rechter om een ambitieuzer klimaatsbeleid te voeren. We hoeven niet meer aan de rechter uit te leggen dat klimaatsverandering een groot probleem is, we moeten de rechter er wel van overtuigen dat het belangrijk is dat Shell mee gaat doen en niet langer aan de kant blijft staan", aldus de Pater.

Het verschil met de rechtszaak tegen Shell is dat het nu om een bedrijf gaat, terwijl het overheden waren die internationale afspraken over het klimaat hebben gemaakt. Het waren immers bijna 200 landen die samen in 2015 het Klimaatakkoord van Parijs sloten. Afgesproken werd dat de opwarming van de aarde beperkt moet blijven tot ruim onder de 2 graden, liefst in de buurt van 1,5 graad.

Bedrijven zaten bij het maken van die afspraak niet aan tafel. En dus is de grote vraag of zij er toch aan gehouden kunnen worden. Volgens Milieudefensie wel, omdat het halen van de klimaatdoelen anders onmogelijk is.

'Onzorgvuldig en ongefundeerd'

Maar Shell wijst de beschuldigingen van de hand. Op de website gaat het bedrijf uitgebreid in op de rechtszaak, en stelt dat het net als Milieudefensie vindt dat er een schoner energiesysteem moet komen. Maar over de manier waarop lopen de meningen uiteen. De vorderingen in deze zaak zijn volgens Shell "onzorgvuldig en ongefundeerd".

Het is aan overheden, zegt Shell, om duidelijke doelen te formuleren die ertoe leiden dat consumenten en bedrijven hun gedrag gaan aanpassen. Ook bedrijven moeten volgens Shell hun verantwoordelijkheid nemen, maar dat doet het bedrijf naar eigen zeggen ook. Shell wil zelf uiterlijk in 2050 "netto nul" broeikasgassen uitstoten, en wil anderen helpen die de producten van Shell gebruiken. "Maar als we naar de harde feiten kijken niet naar de mooie groene praatjes van Shell, dan blijkt het toch dat de daden ver achterblijven", reageerde de Pater.

"We moeten ook samenwerken met onze klanten, die eveneens veranderingen doormaken", schrijft Shell. "De meeste uitstoot komt door onze klanten die Shell-producten gebruiken. Daarom onderzoeken we manieren om onze klanten te helpen om hun uitstoot te verminderen."

Andere organisaties

De andere organisaties die zich hebben aangesloten bij de rechtszaak zijn Actionaid, Both ENDS, Fossielvrij NL, Greenpeace Nederland, Jongeren Milieu Actief en de Waddenvereniging. Er zijn vier zittingsdagen uitgetrokken voor deze zaak: vandaag, 3, 15 en 17 december.

Daartoe wil Shell producten gaan verkopen met minder uitstoot, zoals duurzame energie, biobrandstoffen en waterstof. In 2050 moet dit leiden tot 65 procent minder uitstoot ten opzichte van 2016.

Shell erkent dat dit pakket nog onvoldoende is om tegemoet te komen aan de Parijse doelstellingen. Begin volgend jaar maakt Shell nieuwe plannen bekend, bijvoorbeeld over hoeveel meer er geïnvesteerd wordt in nieuwe energie.

Download de NPO Radio 1-app

Met onze app mis je niks. Of het nou gaat om nieuws uit binnen- en buitenland, sport, tech of cultuur; met de NPO Radio 1-app ben je altijd op de hoogte. Download 'm hier voor iOS en hier voor Android.