Ex-maffiabaas ‘ndrangheta: ‘Nederland in top 3 meest besmette landen’

“Nederland is al met al een goed territorium voor de business, voor investeringen. Er liggen veel kansen. Het is een van de meest besmette landen. Mijn top 3 zou zijn: Duitsland, Zwitserland en Nederland”, zegt Luigi Bonaventura. Tot 2007 gaf hij voor de ‘ndrangheta leiding aan zo’n 200 maffiosi in Zuid-Italië. Daarna werd hij spijtoptant, en kroongetuige in tientallen anti-maffiazaken. Zijn getuigenissen dragen bij aan de arrestatie en/of veroordeling van ten minste 500 criminelen.

De Rotterdamse haven is vooral strategisch van belang. Bonaventura gaf als maffiabaas leiding aan criminelen die voor hem de drugsroute door Nederland organiseerden. “Ik wil benadrukken dat niemand cocaïne in containers kan laten arriveren in Rotterdam, zonder contacten ter plekke. Dat is onmogelijk. Je kunt zoiets alleen doen waar je vertrouwelingen hebt, die soms bij meerdere organisaties horen en die de aankomst, het afladen en het sorteren van het product mogelijk maken.”

“Als je het hebt over de ‘ndrangheta in Europa, dan is Duitsland het belangrijkste land, dat kunnen we inmiddels haar tweede vaderland noemen. We moeten ook hun aanwezigheid in Oost-Europa heel serieus nemen”, vindt Bonaventura.

De bek van een haai

“Bij de ‘ndrangheta moet je denken aan de bek van een haai. Je hebt de eerste rij, de belangrijkste, daarna komt de iets minder belangrijke, de jongere, klaar om ze te vervangen als er mensen gearresteerd of vermoord zijn”, zegt Bonaventura.

Operatie Pollino

Bij de grootschalige politie-actie op vijf december vorig jaar, die een Europees netwerk van de ‘ndrangheta blootlegde, werden in totaal negentig mensen aangehouden, onder wie vijf in Nederland. Bij de invallen werd drie miljoen euro in contanten, 140 kilo xtc-pillen en vierduizend kilo cocaïne in beslag genomen.

Bonaventura wil het belang van de actie niet ontkennen, maar zegt ‘dat dit slechts het topje is van de ijsberg’. Hij komt terug op zijn vergelijking met de haaienbek. “De kanalen zijn hiermee niet verwoest. Er is met de actie een route verstoord, waarbij sommigen zijn gepakt en anderen de dans ontsprongen. Langzaamaan zal de ‘ndrangheta, als het stof is neergedaald, weer de ingestorte bruggen herstellen. Het zou fout zijn te denken dat de ‘ndrangheta hierdoor om zeep is geholpen.”

Minder bloed op straat

“Het feit dat er weinig bloed vergoten wordt in Europa door de maffia's, daarvan kennen we het motief heel goed. Het is in hun belang om de ogen van de mensen gesloten te houden. Ten behoeve van de business sluiten ze vrede met elkaar, zodat er geen alarm geslagen wordt en mensen hun aanwezigheid en macht niet serieus nemen, zodat er maatregels of wetten worden doorgevoerd in Europa. Ze kijken wel uit, omdat ze hun belangen niet willen schenden en geen strenge wetten willen uitlokken in die landen”, zegt Bonaventura.

“Met geld kun je ook mensen beïnvloeden die in de weg zitten. Zo kun je het probleem ook anders oplossen, met minder lawaai”, benadrukt Bonaventura. En geld heeft de ‘ndrangheta. Een schatting van een paar jaar geleden laat een omzet van 53 miljard euro per jaar zien. Ter vergelijking: dat is meer dan McDonald’s en Coca Cola bij elkaar.

Multinational van de onderwereld

“Als je nagaat dat de ‘ndrangheta zich met veel meer dan alleen met drugs bezighoudt, zoals witwassen, wapens, verschillende soorten afvalverwerking, ook giftig en radioactief, met allerlei soorten ondernemingen en sectoren, dan kun je een idee krijgen van wat voor soort multinational het van de onderwereld is. Een heel belangrijke.”

“Verder denk ik dat ze ook mensen, die zich niet laten corrumperen of overtuigen, op andere manieren laten verdwijnen, manieren die wij niet altijd kunnen opmerken. Ik ben er sterk van overtuigd dat veel zelfmoorden, veel verkeersongelukken, veel gevallen van overdosering, of mensen die zich ophangen - ik ben ervan overtuigd dat een groot deel daarvan ook het werk is van de maffia’s.”

Wie is Luigi Bonaventura?

Luigi Bonaventura groeide op in een oude ‘ndrangheta-familie, in het plaatsje Crotone, in de schoenpunt van Italië. Zijn vader en grootvader gaven voor hem leiding aan een maffiaorganisatie.

Begin 2007 besluit Bonaventura om samen te werken met de Italiaanse Justitie. Hij biecht zijn eigen misdaden op. Zijn getuigenissen leveren hem een forse strafvermindering op. Hij wilde naar eigen zeggen ‘de navelstreng die zijn kinderen verbond met de maffia verbreken.’ “Ik heb hen echte macht willen geven, en daarmee bedoel ik vrijheid. Vrijheid om niet bij de ndrangheta en de daarmee verbonden omstandigheden te horen. Ik wilde dat ze bij de beschaafde samenleving zouden gaan horen.”

‘Leiding aan 200 maffiosi’

“Mijn rol was leidinggevend, ik stond aan het hoofd van mijn familie sinds 2001, toen ik de plek van mijn oom overnam, die tot dan toe de absolute capo van mijn familie was. Deze fase duurde maar een paar jaar, daarna ben ik met justitie gaan samenwerken. Ik was begonnen als rechterhand van de leider van de militaire tak, daarna werd ik zelf leider van die tak, en vervolgens maakte ik ook de sprong naar de tak die zich bezighoudt met politiek en zakenleven. Ik moest besluiten over de handel en over moorden. Ik had 200 mannen onder me.”

“Mijn samenwerking met justitie begon in 2007, na ongeveer een jaar waarin ik had nagedacht over die stap. Ik had via-via contact opgenomen met mensen van de instituties om te weten te komen hoe zoiets zou gaan. In februari 2007 vertelde ik mijn verhaal aan officier van justitie Pierpaolo Bruni van de DDA van Catanzaro. Vanaf dat moment begint een lange serie van toenemende samenwerkingen met diverse openbaar ministeries, inmiddels 13, inclusief een buitenlandse. Ik heb besloten spijtoptant te worden voor mijn kinderen, omdat ik ze niet hun toekomst wilde afnemen.”

Reportage door Tom Veldhuijzen, het interview werd vertaald door Sanne de Boer.