Wat doet muziek met je gemoedstoestand?

Jarenlang speelde Heuvelman bij het Rotterdams Philharmonisch Orkest. Nu organiseert hij onder andere concerten waarbij hij muziek en mindfullness combineert. Door de jaren heen is muziek gecommercialiseerd, "niets mis mee", vindt Heuvelmans, maar hij wil mensen met muziek activeren en 'in beweging laten komen'.

Effect op hersenen

"Het interessante is dat klanken binnenkomen in de hersenstam", zegt neuropsycholoog Erik Scherder. Daar zitten vitale functies zoals ademhaling, bloeddruk en hartregulatie, waardoor muziek direct effect heeft. Je lichaam synchroniseert als het ware met het ritme van de trompetmuziek. "Als je opgefokt bent, je gaat synchroniseren. Je past je aan aan dat ritme."

In een muziekstuk, te horen in de uitzending van Spraakmakers, kwamen veel lagere tonen voorbij. "Dat is precies waar ik op had gehoopt." De lagere tonen zorgen in dit geval voor een beloning. "Die beloning geeft vermindering van stress."

Creativiteit

Muziek kan ook leiden tot creativiteit. Uit onderzoek blijkt dat wanneer muziek aanspreekt, activiteit waarneembaar is in het Default Mode Network. Scherder vergelijkt het met de situatie wanneer je tobt over iets, 's avonds bij de kruidenier staat en ineens de oplossing je te binnenschiet – juist als je er níet over tobt.

Datzelfde netwerk kan geactiveerd worden bij de situatie die Heuvelman met zijn concert creëert, dat vooraf wordt gegaan door een yoga-lichaamssessie.

Muziek in de medische wereld

Heuvelman werkt ook mee aan onderzoek naar muziek bij MRI-scans. Nadat hij in 2017 stopte bij het Philharmonisch Orkest, kwam hij via het Erasmus MC in aanraking met Philips waar hij meedenkt over hoe alle benodigde metingen in het ziekenhuis meer een ervaring kunnen worden.

Zo worden beelden van het Rijksmuseum getoond en krijgt de patiënt, als die daarvoor kiest, een koptelefoon op met de muziek die Heuvelman uitkiest. Daarbij lette hij erop dat het geen muziek is waarbij je in slaap valt, maar waar mensen over het algemeen ook geen associaties bij hebben.

Scherder vult daarop aan dat muziek ook ingezet kan worden voor en na behandelingen en zélfs tijdens operaties zelf. "Studies laten zien dat je minder pijnstilling nodig hebt als je muziek aanbiedt."