Liever iemand van je eigen opleidingsniveau

In de VS was in de 20ste eeuw een aantal duidelijke trend zichtbaar: mensen begonnen in de loop van de 20ste eeuw steeds vaker een gezin met iemand van hun eigen opleidingsniveau. Daarnaast krijgen laagopgeleide mensen gemiddeld meer kinderen dan hoogopgeleide.

Tel daarbij op dat we in de afgelopen decennia hebben ontdekt dat bepaalde genen samenhangen met de intelligentie en het opleidingsniveau van mensen, en de conclusie ligt voor de hand: in de 20ste eeuw zijn langzamerhand meer genetische verschillen ontstaan tussen hoog- en laagopgeleiden

Maar wat logisch klinkt hoeft nog niet waar te zijn, dat weet iedereen die bekend is met de paradoxen van Zeno. Daarom namen onderzoekers de gegevens onder de loep van ruim 2.000 Amerikaanse paren, die in verschillende perioden van de 20ste eeuw leefden. En wat schetste hun verbazing: de neiging van mensen om een partner te kiezen met een vergelijkbaar opleidingsniveau heeft zich niet vertaald in een toename van genetische verschillen tussen die groepen.

Niet eenduidig

‘Wat je hier mooi ziet is dat, hoewel genetica wel degelijk samenhangt met sociale zaken als opleidingsniveau, die relatie niet eenduidig is, zeker niet op de korte termijn,’ aldus een van de onderzoekers in het begeleidende persbericht. Dat kun je zien als een nette manier om de te zeggen dat het idee van de onderzoekers niet bleek te kloppen. Waarom het niet klopt, daar geven de onderzoekers geen antwoord op. Maar het kan er iets mee te maken hebben dat er niet zoiets bestaat als een ‘gen voor opleidingsniveau’.

Elk mens heeft 3 miljard baseparen in zijn genoom, zeg maar de nulletjes en eentjes waaruit onze genetische code is opgebouwd. Die zijn bij iedereen bijna hetzelfde: slechts 1 op de 300 baseparen is anders. En sommige van die verschillen komen gemiddeld iets vaker voor bij mensen met een hoog opleidingsniveau of mensen die hun IQ-test goed maken. Blijkbaar leidt enige seksuele selectie – de keuze voor een partner met een hoog of juist laag opleidingsniveau – in een eeuw tijd nog niet tot waarneembare verschillen in het genoom van mensen.

Bouwe van Straten legde bij De Ochtend uit wat de implicaties van dit onderzoek zijn:

Dit artikel werd verzorgd door de wetenschapsredactie van De Kennis van Nu.