Nee, psychotherapie wordt niet steeds beter

"Het idee bestaat dat er een aantal therapieën is dat enorm goed werkt en ons leed weg kan nemen", vertelt Van Oenen. "Laat het duidelijk zijn: psychotherapie helpt. Maar het idee is dat therapieën door de wetenschap veel effectiever zijn geworden, waardoor we cliënten helemaal van hun lijden en klachten af kunnen helpen."

Als je met die verwachting aan psychotherapie begint, is de kans groot dat je van een koude kermis thuiskomt: "De stand van zaken in de wetenschap is vrij ontnuchterend. Psychotherapie de afgelopen decennia helemaal niet effectiever geworden. Het is niet zo dat het ene model beter werkt dan het andere – alle modellen werken ongeveer even goed. We moeten eigenlijk vaststellen dat therapie nu niet beter is dan vijftig of zestig jaar geleden."

Klein effect voor een deel van de mensen

Hoe goed is dat precies? "Het werkt wel, maar het werkt maar een beetje. Bij een derde van de cliënten werkt het niet. Van de groep die er wel baat bij heeft, zou de helft ook zonder therapie wel verbetering hebben laten zien. En de mate waarin mensen van hun lijden afkomen, is ook betrekkelijk bescheiden. Ongeveer een zevende van je problemen wordt weggenomen of verminderd door therapie."

Als je dan met hooggespannen verwachtingen aan therapie begint, is de kans op teleurstelling groot, legt Van Oenen uit. "Voor cliënten, maar ook voor de therapeuten, die bijna per definitie tekortschieten."

Het effect van die verwachtingen zie je ook terug bij mensen die op een wachtlijst voor therapie staan. Die laten namelijk minder vaak spontaan herstel zien dan mensen die niet op de wachtlijst staan. "Het ondermijnt kennelijk jouw eigen veerkracht, door de verwachting dat de therapeut het wel zal oplossen."

Wanneer ben je depressief? Niet iedere dip is een depressie, dus hoe wordt de diagnose gesteld? NPO Focus legt het uit.

NPO Radio 1 houdt je dagelijks op de hoogte over de laatste ontwikkelingen in de wetenschap

Dagelijks tussen 17.00 en 18.30 uur in Nieuws en Co
Iedere werkdag van 02.00 tot 04.00 uur in Focus
En wanneer je maar wil in podcast Focus Wetenschap