De overgang: 'Het is zo'n enorm taboe, dat het daadwerkelijk vergeten wordt'

Onderzoek

Als postdoc onderzoeker is Marjolein verbonden aan de Universiteit van Tilburg, departement Cultuurwetenschappen. Haar promotieonderzoek richtte zich op vrouwen met borstkanker. Daarna deed zij aan de Universiteit van Oslo onderzoek naar onvruchtbaarheid en behandelingen daarvan.

Momenteel doet ze onderzoek naar het Chronisch Vermoeidheidssyndroom en vanaf komende zomer zal ze met een Veni-beurs onderzoek gaan doen naar vrouwen in de overgang.

De overgang

In haar onderzoek gaat Marjolein vrouwen in de overgangsfase interviewen, maar ze zal ook bestuderen hoe deze vrouwen worden gerepresenteerd in de populaire media, bijvoorbeeld door Tweets en Youtube-filmpjes te analyseren. Ze gaat kijken hoe vrouwen in de overgang hun eigen identiteit en seksualiteit ervaren.

"Op het moment dat je in de overgang komt, kan het zijn dat je bijvoorbeeld een drogere vagina krijgt, dat heeft repercussies voor de seksualiteit: wat doet dat met iemand? Wat betekent dat voor de relatie met de ander en met zichzelf?"

Omdat er zo'n stigma zit op het onderwerp, is het soms lastig om daar doorheen te breken, vertelt Marjolein. Daarom kan het ook lastig zijn om die vrouwen te interviewen, omdat ze weinig loslaten.

Aan de andere kant kan het ook zo zijn dat, juist omdat het taboe-onderwerpen zijn, vrouwen er juist wel over willen praten. Dat merkte Marjolein bij haar onderzoeken over borstkanker en onvruchtbaarheid.

Het mannenlichaam is de norm

"Vaak zien we, bijvoorbeeld in de medische wetenschap, maar ook in de wereld om ons heen, dat de norm het mannenlichaam is. Daardoor worden ervaringen van vrouwen niet of weinig gedeeld."

Marjolein vindt het belangrijk om vrouwen een stem te geven, zeker als het gaat om dit soort belangrijke gebeurtenissen in iemands leven.

Onvruchtbaarheid overkomt niet alleen vrouwen, maar vrouwen ondergaan wel vaak de procedure van de behandeling van onvruchtbaarheid. Zij dragen meer lasten als het gaat om behandeling, dan mannen. Marjolein: "Vaak wordt er dan gezegd: je wilt toch een kind? Dan moet je het er maar voor over hebben."

De toekomst

"Ik zou heel graag de overgang in zijn complexiteit schetsen. Als we nu over de overgang praten noemen we het vaak ofwel een medisch probleem, ofwel iets wat we moeten vieren en verwelkomen, dat er een nieuwe levensfase ingaat waarbij je jezelf beter kunt ontplooien. Die twee manieren van spreken zijn heel dominant."

Marjolein wil ook de andere kant van de overgang belichten. "Ik kan me voorstellen dat er vrouwen zijn die er niks van merken, of het niet betekenisvol vinden. Ik kan me voorstellen dat ik andere dingen tegenkom dan het medicaliseringsdiscours, of het vieringsdiscours."

NPO Radio 1 houdt je dagelijks op de hoogte over de laatste ontwikkelingen in de wetenschap

Dagelijks tussen 17.00 en 18.30 uur in Nieuws en Co
Iedere werkdag van 02.00 tot 04.00 uur in Focus
En wanneer je maar wil in podcast Focus Wetenschap