Dit is de wetenschap achter Hunted

In Hunted ondergaan veertien gewone burgers de poging om drie weken uit handen te blijven van een speciale opsporingsdienst. Hoe dat speciale team te werk gaat, blijft relatief onderbelicht. Precies dat hiaat probeert het wetenschapsprogramma Focus te ondervangen. Het resultaat zie je donderdagavond op NPO 2.

Presentator Diederik Jekel probeert daarin uit handen te blijven van een team experts dat achter hem aan zit. Ze trekken al zijn mogelijke sporen na: telefoongebruik, zoekgeschiedenis, gezichtsherkenning, social media-gebruik. Al snel wordt duidelijk hoe moeilijk het is om aan het oog van een professioneel team te ontkomen.

Geen ver van mijn bed show

Nu is de gemiddelde Nederlander geen voortvluchtige, maar veel van de gebruikte technieken raken elke burger, inbreker of niet. Google weet in veel gevallen bijvoorbeeld precies waar je de afgelopen jaren geweest bent, tot op de seconde en een aantal meters nauwkeurig. Met wie je via welke app wanneer contact hebt gehad: allemaal bekend.

Door het gebruik van Calendar heeft Google ook een goed beeld van alle evenementen waar je naartoe gaat. Alle documenten die je ooit in Google Drive hebt gezet, staan nog op de servers van het bedrijf – ook als je ze hebt gewist. Idem dito voor foto’s en video’s, en alle stappen, fietstochten en meditaties die je hebt geregistreerd met Google Fit.

Je kunt al deze informatie downloaden. Dataspecialist Dylan Curran nam de proef op de som, en heeft nu een file van 5,5 gigabyte op zijn harde schijf staan. Dezelfde exercitie bij Facebook leverde een file van 550 MB op.

Dat die data makkelijker in verkeerde handen kunnen vallen dan menigeen hoopt, blijkt wel uit het recente schandaal rond Cambridge Analytica. Dat bedrijf maakte Facebookgegevens van 87 miljoen mensen buit en verkocht die door aan politici die er verkiezingsgewin uit hoopten te halen. Facebook-topman Zuckerberg moest publiekelijk door het stof en is nog steeds bezig de schade op te maken.

Vingersporen en gezichtsherkenning

Hetzelfde geldt voor de vingersporen en gezichtsherkenningssoftware die het opsporingsteam in Focus gebruikt. Die vingersporen bestaan niet zozeer uit je vingerafdruk, als wel uit de moleculen die je achterlaat. Je mobieltje zit er vol mee. De buitenkant van je mobieltje kan op die manier verraden of je gister Turks of Spaans hebt gegeten, welke medicijnen je gebruikt of zelfs dat je maanden geleden op het strand hebt gelegen.

Gezichtsherkenning wordt ook steeds breder ingezet. Chinezen die door rood lopen op een zebrapad, worden met behulp van camera’s zelfs publiekelijk beschimpt. Dankzij gezichtsherkenning duikelt de computer in een wip het identiteitsnummer van de overtreder op. Gezicht en nummer zijn vervolgens onmiddellijk te zien op een groot scherm naast de kruising.

In zekere zin wordt dus zo langzamerhand naar iedereen gespeurd, met behulp van een omvangrijk netwerk van camera’s, computers en algoritmes. Misschien verklaart dat de populariteit van programma’s als Hunted – het wordt steeds makkelijker om je erin te verplaatsen.

Focus, donderdag, NPO2, 21.25 uur.

Dit artikel is verzorgd door de wetenschapsredactie van NPO Focus.

NPO Radio 1 houdt je dagelijks op de hoogte over de laatste ontwikkelingen in de wetenschap

Maandag t/m vrijdag rond 16.20 uur in Nieuws en Co
Iedere dinsdag- op woensdagnacht van 02.00 tot 06.00 uur in Focus