Naar cookieinstellingen
chevron down

Langs de Lijn En Omstreken

EONOS

21:30 - 23:00

Wetenschap & Techniek

Doorbraak bananenziekte redt banaan niet van ondergang

foto: Pixabayfoto: Pixabay
  1. Nieuwschevron right
  2. Doorbraak bananenziekte redt banaan niet van ondergang

[NTR] Wetenschappers hebben een banaan genetisch aangepast, waardoor hij niet vatbaar is voor de gevreesde Panamaziekte. Een belangrijke doorbraak, maar toch benadrukken de onderzoekers dat het bananenprobleem nog lang niet is opgelost.

Het is je waarschijnlijk niet ontgaan: bananen worden met uitsterven bedreigd. Dat komt doordat schimmels de bananenplanten aantasten. Twee bananenziekten zijn de grote boosdoeners: de Black Sigatoka en de Panamaziekte. Voor die laatste hebben wetenschappers nu een resistente banaan ontwikkeld.

Twee grote bananenziekten

De Panamaziekte wordt veroorzaakt door de bodemschimmel Fusarium, die complete bananenplantages vernietigt en daardoor de bananenproductie in heel Zuidoost-Azië bedreigt. De Black Sigatoka ziekte wordt juist veroorzaakt door een bladschimmel. De ziekte dwingt bananentelers om steeds meer bestrijdingsmiddelen, pesticiden, te gebruiken. Daardoor wordt de schimmel echter sneller resistent tegen die middelen. Bovendien tasten de bestrijdingsmiddelen het milieu aan.

Banaan verdedigt zichzelf

Om de resistente banaan te ontwikkelen, gebruikten de onderzoekers een resistentie-gen dat ze vonden in een wilde bananensoort. Door het gen in de Cavendishbanaan te plaatsen, kan de banaan zich verdedigen tegen de schimmel. Dat onderzochten Wageningse wetenschappers samen met collega’s uit Australië, waar de bananenplanten drie jaar stand hielden op besmette grond. Opvallend is dat het gen van nature ook in de Cavendishbanaan aanwezig is, maar niet actief genoeg om de plant te beschermen. De wetenschappers publiceerden het onderzoek in het blad Nature Communications.

Belangrijke banaan

Behalve dat het verdwijnen van bananen jammer zou zijn voor Westerse bananenliefhebbers, zijn er nog andere flinke nadelen. Bananen zijn namelijk de voornaamste voedselbron voor meer dan 400 miljoen mensen in de tropen. Ook is het de meest gegeten vrucht in de wereld. Boeren in meer dan honderd landen zijn voor hun bestaan volledig afhankelijk van de banaan.

Doorbraak

De Wageningse onderzoekers zijn blij, ze spreken van een doorbraak. Tegelijkertijd benadrukken ze dat dit slechts een begin is. Ze moeten nog onderzoeken of de bananen qua opbrengt en smaak net zo goed zijn als de originele Cavendishbananen. Een andere belangrijke volgende stap is zorgen voor meer variatie in de banaanproductie. Nu de onderzoekers weten wat de banaan resistent maakt, kunnen ze aan de slag om ook zonder genetische modificatie een resistente banaan te kweken.

Kwetsbare banaan

Wereldwijd zijn er vele soorten bananen, maar de meeste bananensoorten zijn niet eetbaar. Van de eetbare bananen ligt er één soort in al onze winkels: de Cavendishbanaan. Deze banaan is goed voor 85 procent van de wereldhandel. Dat er wereldwijd nauwelijks variatie is, maakt de bananensector kwetsbaar. Bovendien is de Cavendishbanaan zelf ook erg kwetsbaar. Boeren stekken de plant, dus de bananen zijn allemaal klonen van elkaar. Doordat de bananen zijn genetisch identiek zijn, kan de schimmel zich makkelijk verspreiden. De schimmel infecteert de wortels, tast het vaatsysteem aan en doodt uiteindelijk de plant.

Mmm, lekker DNA

Met genetische modificatie kunnen onderzoekers eigenschappen van planten, bacteriën of gisten veranderen. Daarvoor knippen wetenschappers stukjes DNA uit een cel en plakken dit DNA vervolgens in een ander organisme. Zoals nu in de banaan. Dat klinkt misschien gek, een banaan met DNA, maar dat is het niet. DNA zit in alles wat leeft. Je eet dus heel de dag door DNA, onder andere in groente, melk of eieren. Je lichaam breekt stukjes DNA, ook gemodificeerd DNA, af tot nuttige suikers en aminozuren.

Dit artikel is verzorgd door de wetenschapsredactie van De Kennis van Nu (NTR).

NPO Radio 1 houdt je dagelijks op de hoogte over de laatste ontwikkelingen in de wetenschap

Maandag t/m vrijdag rond 16.20 uur in Nieuws en Co

Ster advertentie
Ster advertentie
Minder uitleg Meer uitleg

Cookies op NPO Radio 1

NPO Radio 1 gebruikt Functionele en Analytische cookies voor websites optimalisatie en metingen. Geef voor andere cookies je voorkeuren op.

Meer uitleg

Waarom cookies?

De Nederlandse Publieke Omroep plaatst specifieke cookies om het gebruiksgemak voor bezoekers te vergroten. Ze helpen in functionaliteit en zijn bedoeld om inzicht te krijgen in de werking en effectiviteit van de websites.

Hiermee kunnen we de bezochte website zo gebruiksvriendelijke en interessant mogelijk maken voor de bezoeker. Hierbij worden geen gegevens verzameld die gebruikt kunnen worden om individuele gebruikers te volgen.

Functionele cookies

Cookies die er voor zorgen dat deze website naar behoren functioneert

De websites van de Nederlandse Publieke Omroep gebruiken cookies om er voor te zorgen dat onze websites naar behoren werken. Zo gebruiken wij cookies voor:

  • het onthouden van informatie die je invult op de verschillende pagina’s, zodat je niet steeds al je gegevens opnieuw hoeft in te vullen
  • het doorgeven van informatie van de ene pagina aan de volgende pagina, bijvoorbeeld als er een lange enquête wordt ingevuld of als je veel gegevens moet invullen bij een online bestelling
  • het opslaan van voorkeuren, zoals de taal, locatie, het gewenste aantal te tonen zoekresultaten, etc.
  • het opslaan van instellingen voor een optimale videoweergave, zoals de gewenste buffergrootte en de resolutiegegevens van je scherm
  • het uitlezen van je browserinstellingen om onze website optimaal op je beeldscherm te kunnen weergeven
  • het opsporen van misbruik van onze website en diensten, door bijvoorbeeld een aantal opeenvolgende mislukte inlogpogingen te registreren
  • het gelijkmatig belasten van de website, waardoor de site bereikbaar blijft
  • het aanbieden van de mogelijkheid om inloggegevens op te slaan, zodat je die niet elke keer opnieuw hoeft in te voeren
  • het mogelijk maken om te reageren op onze websites

Analytische cookies voor Webstatistieken

Cookies waarmee wij het gebruik van de website kunnen meten.

Om te bepalen welke onderdelen van de website het meest interessant zijn voor onze bezoekers, proberen wij continu te meten met behulp van de software van AT Internet hoeveel bezoekers er op onze website komen en welke onderdelen van de website het meest bekeken worden. Hiervoor gebruiken wij cookies.

Cookies gezet doorAT Internet bevatten alleen een uniek nummer en zijn NPO-specifiek, deze worden niet gebruikt om NPO-bezoekers buiten de NPO-sites te volgen. JavaScript zorgt ervoor dat metingen niet gecached kunnen worden zodat we een herhaalde page-view kunnen tellen.

Het is onderdeel van de (wettelijke) taak van de Nederlandse Publieke Omroep om te rapporteren over onze prestaties. Daarvoor is het nodig om webstatistieken bij te houden. Ook nemen wij deel aan het landelijke internetbereikonderzoek NOBO/Vinex. Hiervoor gebruiken wij cookies, zodat wij de browser kunnen herkennen en op die manier het aantal bezoekers aan onze websites kunnen meten.

Van de informatie die wij zo verzamelen worden statistieken gemaakt. Deze statistieken geven ons inzicht in hoe vaak onze webpagina's bezocht worden, waar bezoekers de meeste tijd doorbrengen, enzovoort. Hierdoor zijn wij in staat structuur, navigatie en inhoud van de website zo gebruiksvriendelijk en optimaal mogelijk te maken. De statistieken en overige rapportages kunnen wij niet herleiden tot personen.

Wij gebruiken cookies voor:

  • het bijhouden van het aantal bezoekers op onze webpagina\’s
  • het bijhouden van de tijdsduur die elke bezoeker doorbrengt op onze webpagina’s, bezoekers zijn niet uniek te identificeren
  • het bepalen van de volgorde waarin een bezoeker de verschillende pagina’s van onze website bezoekt
  • het beoordelen welke delen van onze site aanpassing behoeven
  • het optimaliseren van de website

Sociale Media cookies

Cookies om de inhoud van onze website te delen via social media

De artikelen en video’s die je op onze website bekijkt, kun je door middel van buttons delen via social media. Voor het functioneren van deze buttons wordt gebruik gemaakt van social media cookies van de social media partijen, zodat deze je herkennen op het moment dat je een artikel of video wilt delen.

Deze cookies maken het dus mogelijk dat

Bij Social Media sites Ingelogde gebruikers, bijvoorbeeld Twitter of Facebook, het mogelijk is sommige inhoud van onze website direct te delen op die sites. Voor de cookies die de social medianetwerken plaatsen en de mogelijke data die zij hiermee verzamelen, verwijzen wij ook naar de verklaringen die deze partijen op hun eigen websites daarover geven; zie de links hieronder. Let op dat deze verklaringen regelmatig kunnen wijzigen. NPO heeft daar geen invloed op.

  • Facebook (https://www.facebook.com/policies/cookies/)
  • Google+ / Youtube (https://policies.google.com/privacy?hl=nl)
  • Twitter (https://twitter.com/en/privacy)
  • Instagram (https://help.instagram.com/1896641480634370?ref=ig)

Cookie-instellingen aanpassen en meer informatie

De cookie-instellingen voor deze website zijn te allen tijde naar je persoonlijke voorkeur te wijzigen. De pagina waarop je deze instellingen kunt wijzigen is te bereiken via deze link Cookie instellingen. Hier is ook gedetailleerde informatie vinden over welke cookies we specifiek plaatsen.

  • Ik wil sociale media koppelingen zoals Facebook berichten en YouTube video’s kunnen zien op deze site:

    Hiermee sta je het plaatsen van cookies door sociale medianetwerken toe. Deze netwerken kunnen je volgen en je internetgedrag gebruiken voor andere doeleinden buiten de NPO om.