Hoe echt is het Latijn in de spreuken van Harry Potter?

Veel van die spreuken lijken wel erg op het Latijn. Maar zijn ze daar ook echt aan ontleend, of heeft schrijfster J.K. Rowling er een soort potjeslatijn van gemaakt? Zou een Romein de woorden kunnen verstaan? Nieuws en Co vroeg het aan Jacqueline Klooster, universitair docent Klassieke Talen en Culturen aan de Rijksuniversiteit Groningen.

Sommige woorden, vertelt Klooster, komen direct uit het Latijn. Denk bijvoorbeeld aan Protego (Latijn voor ‘ik bescherm’) en Reparo (‘ik herstel’). Andere spreuken zijn een soort fantasielatijn, zoals Wingardium Leviosa. "Als je dat tegen een Romein zou zeggen, zou hij je raar aankijken", lacht Klooster. Toch zitten er ook in zo’n spreuk herkenbare elementen: wing is Engels voor vleugel, arduus is Latijn voor hoog. "En leviosa, dat heeft dan te maken met levitare, zweven."

Niet alleen bij Harry Potter

Het gebruik van pseudo-Latijn in toverspreuken gebeurt trouwens niet alleen in het universum van Harry Potter. Misschien wel de bekendste toverspreuk aller tijden, Hocus Pocus, is namelijk ook afkomstig uit het Latijn, vertelt de classica. Het is waarschijnlijk een verhaspeling van de frase Hoc est enim corpus meum (‘Dit is immers mijn lichaam’), die in de kerk wordt uitgesproken als mensen de hostie krijgen.

Dit artikel is verzorgd door de wetenschapsredactie van NPO Focus.

NPO Radio 1 houdt je dagelijks op de hoogte over de laatste ontwikkelingen in de wetenschap

Maandag t/m vrijdag rond 16.20 uur in Nieuws en Co
Iedere dinsdag- op woensdagnacht van 02.00 tot 06.00 uur in Focus
En wanneer je maar wilt in de podcast Focus Wetenschap