Trippen als therapie. Psychedelica, werkt het?

Bestaande middelen zijn matig effectief

Van Elk, onderzoeker en docent aan de Universiteit van Leiden, ontving recent een beurs, de VIDI beurs van NWO, om onderzoek te doen naar psychedelica en mystieke ervaringen. "Het is voor het eerst in de geschiedenis dat de overheid hier publieke middelen voor biedt", vertelt de onderzoeker.

De reden? "Omdat het kansen biedt. Voor depressie en angststoornissen zijn de bestaande middelen maar matig effectief." In Nederland slikt ongeveer een miljoen mensen antidepressiva. Velen komen nooit meer van die pillen af. "De farmaceutische industrie laat al decennialang geen nieuwe doorbraken zien."

Hoe kan het ingezet worden voor therapie?

Van Elk: "Je kunt het gebruiken als middel om het therapeutisch proces te versterken. Je geeft iemand een klein beetje van het psychedelicum en dat versterkt het therapeutisch proces, de band tussen therapeut en cliënt. Of je kunt iemand een heel hoge dosis geven, dan is er sprake van psychedelische therapie. Dat is voor veel mensen een heftige ervaring, een psychedelische ervaring: alles wordt op losse schroeven gezet.

Er wordt vaak gezegd dat psychedelica als een soort vergrootglas werkt. Ze vergroten alles uit wat al aanwezig is. Dat kan inzichten opleveren en hettherapeutisch proces versterken, waardoor mensen op andere inzichten komen waar ze in reguliere psychotherapie misschien jaren voor nodig zouden hebben gehad."

Werking psychedelica

Wat psychedelica in een paar uur kan bereiken, is met andere behandelmethodes vaak onmogelijk. Het wordt ook wel vergeleken met een reset van het brein. De resultaten van de eerste klinische trials lijken veelbelovend.

Uit Van Elks onderzoek blijkt: "Psycholytische en psychedelische therapie grijpen in op verschillende niveaus, maar uiteindelijk is het waarschijnlijk de combinatie van mechanismes die ons helpt begrijpen waarom psychedelica – in de juiste set en setting – succesvol toegepast kunnen worden in de therapeutische praktijk."

Hoopvol

"Er is nu heel veel onderzoek gaande en de eerste resultaten zijn veelbelovend, voor bijvoorbeeld depressie en trauma. In Amerika zijn ze bezig MDMa-therapie geaccepteerd te krijgen als reguliere therapievorm. Ik denk dat het niet heel lang duurt voordat we in Europa ook dat pad gaan volgen.

Maar dan wel via een voorzichtig proces van eerst uitzoeken hoe het middel werkt, bij wie het werkt, in welke context en wat de veiligheidsmaatregelen zijn die we moeten inbouwen." Want op de onderzoeken tot nu toe valt alleen het een en ander aan te merken: "De gebruikte steekproeven van veel onderzoek zijn aan de lage kant; dit vergroot de kans op toevalsbevindingen zoals 'false positives'. Ook waren er vaak geen goede controle-condities."

De effecten van psychedelica lijken hoopvol te zijn. Het is relatief veilig, mits goed gecontroleerd en gereguleerd. Of het werkelijk een wondermiddel is, moet meer onderzoek gaan uitwijzen.

Focus Wetenschap

Iedere werkdag van 02.00 tot 04.00 uur in Focus. Luister hier de uitzending terug.
En wanneer je maar wil in podcast Focus Wetenschap