Zitten we in een AI-revolutie? 'Hoe groot de gevolgen zijn, weten we pas over een paar jaar'

Brandbrief

Een maand geleden kwam er een alarmerende open brief van prominente wetenschappers met een dringende oproep aan overheden. De intelligentie van chatbots en computers wordt volgens deze experts in het huidige tempo zó krachtig dat het de vraag is of de mens het onder controle kan houden.

Ze roepen op tot een rem op de ontwikkeling van deze zogeheten kunstmatige intelligentie (AI). Een van de ondertekenaars is Elon Musk, die waarschuwt voor het ontwikkelen van een computersysteem dat qua intelligentie sterker is dan de mens.

Jan Broersen, hoogleraar Kunstmatige Intelligentie aan de Universiteit Utrecht en medeondertekenaar van de brief, deelt die angst van Musk niet, zegt hij. Maar hij ziet wel andere bezwaren. "ChatGPT kan razendsnel vergelijken, informatie verzamelen en leren, maar weet niet wat hij niet weet. Het systeem heeft geen kennis over zichzelf. Het probleem zit in de stelligheid waarmee hij informatie geeft. Je kan niet verifiëren of die klopt. Dat weet ChatGPT namelijk zelf ook niet."

AI-watermerk

Hind Dekker-Abdulaziz, Tweede Kamerlid D66 en gespecialiseerd in ICT en privacy, houdt zich in de Tweede Kamer bezig met Europese regels over AI. Ze diende eerder dit jaar, als eerste politicus ooit, een volledig door ChatGPT geschreven motie in. Dekker: "Ik was onder de indruk van de kwaliteit. Maar daarmee zie je ook direct de gevaren. Het is nauwelijks van echt menselijk werk te onderscheiden."

Volgens Kristina Irion, hoofddocent aan het Instituut voor Informatierecht aan de Universiteit van Amsterdam, is het belangrijk om een manier te vinden om AI-producties als zodanig herkenbaar te maken. Irion: "Je kan denken aan een watermerk. Dat die technologie er ook in moet kunnen voorzien dat een product ook duidelijk aangeeft dat het met behulp van AI is gemaakt."

Robots die emoties kunnen lezen

Naast risico’s zijn er ook veel kansen. AI-professor aan de Universiteit Twente Vanessa Evers noemt de zorg als een van de voorbeelden waar AI nu al wordt gebruikt. Evers: "Het personeelstekort is daar groot en voor veel taken kan AI worden ingezet."

"Denk aan administratieve taken, maar inmiddels zijn robots ook al zo ver dat ze menselijke emoties van gezichten kunnen aflezen. Dat moet natuurlijk zorgvuldig gebeuren, het gaat om mensen en gezondheid, maar we moeten niet alleen maar bang zijn voor AI. Absoluut niet. Het biedt ongelofelijk veel kansen."

ChatGPT als huiswerk-hulp

Eind vorig jaar werd ChatGPT ongelofelijk populair onder studenten, die de geavanceerde tekstgenerator ChatGPT gebruiken voor allerlei huiswerkopdrachten, zonder dat docenten daar doorheen prikken.

Alle drie de wetenschappers aan tafel bevestigen dat er op hun universiteit hard aan wordt gewerkt om nieuwe software op te tuigen. De huidige fraude-software detecteert namelijk niet het gebruik van ChatGPT, omdat het 'nieuwe' stukken tekst zijn.

Vergelijkbaar met de industriële revolutie

Op de vraag of het inderdaad een revolutie vormt die vergelijkbaar is met de industriële revolutie reageert Vanessa Evers bevestigend. "Ik denk dat het heel veel kan gaan veranderen. Het gaat ongelofelijk snel, dat is een ding wat zeker is. Hoe groot de gevolgen echt zijn, weten we pas over een paar jaar."