Hoe houdt Nederland de tijgermug buiten?

Zelfs als je buiten beschouwing laat dat hij ziekten verspreidt, is de tijgermug een vervelend dier, zegt Arjan Stroo insectenkenner en coördinator vectorbestrijding bij de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) in de podcast Kennis&Co (NOS/NTR). "Het is een opvallend irritant klein zwart mugje met een opvallend wit streepje erop, dat hier niet thuishoort. Hij komt uit Zuidoost-Azië maar heeft grote delen van de wereld gekoloniseerd."

Veel meldingen, meestal loos alarm

Bij de NVWA komt een groot aantal meldingen binnen van tijgermuggen. Meestal is dat loos alarm maar soms is het raak en gaat een inspecteur erop af. Als er werkelijk tijgermuggen worden gevonden komt er een gespecialiseerd bestrijdingsteam.

In tegenstelling tot inheemse muggen leggen tijgermuggen geen eitjes in oppervlaktewater. Ze zijn afhankelijk van bakjes met (regen)water, bijvoorbeeld in tuinen. Bestrijdingsteams verwijderen stilstaand water. Of doden de larven met een specifiek bestrijdingsmiddel. Door de omgeving af te speuren proberen ze een uitbraak te smoren.

Strijd in Zuid-Europa verloren

Invasieve soorten als de tijgermug zijn het gemakkelijkst te bestrijden in een vroeg stadium. Een gering aantal muggen is nog wel uit te roeien, zegt Stroo. Tot dusver is het gelukt om vestiging van de tijgermug in Nederland te voorkomen. In Zuid-Europa is de strijd inmiddels verloren. Daar leven grote aantallen muggen en bereidt de mug zijn leefgebied nog altijd uit.

Aanvankelijk kwamen de muggen in Nederland terecht door de import van planten en autobanden uit Azië. Maar steeds vaker komen ze gewoon binnen via de weg. Bijvoorbeeld via toeristen die met de caravan naar Zuid-Europa zijn geweest.

Niet altijd ziektedrager

Tijgermuggen kunnen drager zijn van een twintigtal ziekten, waarvan de bekendste knokkelkoorts (Dengue) en Chikungunya zijn. Toch is dit niet altijd het geval. De meeste muggen die in Nederland arriveren dragen geen ziekten. Dat verandert als ze een besmet persoon steken om bloed te drinken. Wanneer de mug vervolgens een onbesmet persoon steekt, kan de ziekte worden overgedragen.

Voor de introductie van tropische ziekten in Nederland zijn dus twee stappen nodig. Het arriveren van invasieve muggen. En de komst van de virusziekte die de mug kan overdragen.

Terugkomst Malaria niet reëel

Tot dusver zijn zulke uitbraken in Europa zeldzaam. Al vonden wel kleinschalige uitbraken van Dengue plaats in Zuid-Frankrijk. Bestrijding is daar lastig omdat de mug zich al blijvend heeft gevestigd. Het aantal muggen kan alleen met grote moeite worden onderdrukt, waarna het binnen weken weer op het oude niveau is.

Er is de NVWA en Stroo dan ook veel aan gelegen om de tijgermug zo lang mogelijk buiten te houden. Dan is er meer tijd te werken aan geneesmiddelen voor ziekten als Dengue. Stroo is niet bang dat Malaria, dat tot in de jaren '50 van de vorige eeuw, voorkwam in Nederland. Zo kwam de gevaarlijke tropische malaria-variant nooit voor in Nederland. Bovendien de ziekte is makkelijk op te sporen en zijn uitbraken dus eenvoudig te stoppen.