Wilde kat verdringt huiskat

Wetenschapsjournalist Nienke Beintema vertelde erover in De Ochtend.

De wilde kat, is dat een verwilderde versie van de huiskat?

Nee, het is echt een andere soort, een wilde katachtige die van nature in Europa voorkomt. Net zoals de lynx. Onze huiskat stamt af van katten die duizenden jaren geleden zijn gedomesticeerd, waarschijnlijk in Egypte of het Midden-Oosten. De huiskat is hier dus een exotische diersoort.

Maar die wilde kat was dus uit ons land verdwenen?

Ja, hij was in heel West-Europa bijna uitgestorven. In Nederland in ieder geval al zo’n anderhalve eeuw, misschien nog wel veel langer. Dat kwam door het verdwijnen van mooie oude bossen, maar vooral door jacht. Mensen houden van oudsher niet zo van roofdieren. Tegenwoordig zijn alle roofdieren in Europa beschermd, en heel langzaam nemen ze dus weer in aantal toe.

In 2006 werd er voor het eerst een wilde kat in Nederland waargenomen, op een wildcamera in het Vijlenerbos. Inmiddels wonen er een stuk of zes verschillende individuen en twee jaar geleden zijn er ook twee nestjes geweest. Ze planten zich hier nu dus ook voort.

Deze week kwam in het nieuws dat de wilde katten “het winnen van de huiskatten” in het Vijlenerbos.

Klopt, in de Nederlandse natuur vind je overal huiskatten, katten die gewoon een baasje hebben, maar ook enorme aantallen die echt permanent in het wild wonen en zich daar ook voortplanten. De schattingen lopen uiteen van 150.000 tot meer dan een miljoen verwilderde huiskatten in Nederland. Bij elkaar eten die minstens 20 miljoen vogels en kleine zoogdieren per jaar, een enorme druk op de Nederlandse natuur.

Tot een paar jaar geleden zaten er ook veel verwilderde huiskatten in het Vijlenerbos. Er stonden er altijd wel een paar op elke wildcamera. Maar sinds de wilde katten weer in het bos wonen, zie je ze nauwelijks meer. Alleen nog aan de randen, in gebiedjes waar de wilde katten niet komen.

Hoe kon de wilde kat de huiskat verdringen?

Wilde katten zijn ietsje groter en veel sterker en agressiever dan huiskatten. Ze winnen het altijd in een confrontatie. En omdat de wilde katten overal geursporen achterlaten, weten de huiskatten dat ze moeten wegwezen. Het Vijlenerbos is nu echt een "wildekattenterritorium" geworden.

En dat is goed nieuws voor de natuur?

Zeker, die verwilderde huiskatten leven in veel grotere dichtheden dan de Europese wilde kat. Er leefden misschien wel tientallen huiskatten in Vijlenerbos, of nog meer. Samen eten die veel meer vogels en zoogdieren dan die paar wilde katten die er nu wonen. Het is nu dus een veel natuurlijker situatie. Veel beter ook voor andere roofdieren, zoals marters en roofvogels.

Waar zijn die weggejaagde huiskatten gebleven?

Die zijn dichter naar de bebouwing toegegaan, of naar de velden. Dat zijn gebieden waar de wilde kat te schuw voor is. Misschien worden het er nu ook wel gewoon minder, omdat ze het Vijlenerbos niet meer kunnen gebruiken om te leven en zich voort te planten.

Hoe herken je een wilde kat?

Het is lastig in één oogopslag te zien, maar als je goed kijkt zie je wel verschillen met de huiskat. De wilde kat is een forse, grijszwarte kat met een staart die iets langer en dikker is dan die van de huiskat. Het voornaamste kenmerk is een doorlopende zwarte streep over de rug en staart, en een paar duidelijke zwarte ringen aan het eind van de staart.

Heeft u een wilde kat gezien?

Mensen die in Limburg wonen of er vakantie vieren en vermoeden dat ze een wilde kat hebben gezien, worden verzocht hun waarneming te melden. Bijvoorbeeld bij de Zoogdiervereniging of Stichting Ark, die zich bezighouden met de wilde katten in Limburg. Bij Stichting Ark vind je video- en beeldmateriaal, zodat je de wilde kat beter kunt herkennen.

Meer informatie en beelden op www.naturetoday.com

Dit artikel werd verzorgd door de wetenschapsredactie van De Kennis van Nu (NTR).

Radio 1 houdt je dagelijks op de hoogte over de laatste ontwikkelingen in de wetenschap

Maandag t/m vrijdag rond 16.20 uur in Nieuws en Co
Dinsdag en vrijdag rond 10.50 uur in de Ochtend