Bouw windparken schaadt het leven in de Noordzee

Om onze klimaatdoelen te halen, leggen we in de Noordzee het ene na het andere windmolenpark aan. Maar waar we aan de ene kant proberen de natuur te beschermen door over te schakelen op groene energie, schaden we tegelijkertijd het leven in zee. Vissen en zeezoogdieren kunnen namelijk doof worden of zelfs overlijden door het lawaai van heipalen in het water.

Meer windmolens, meer herrie

De gevolgen van lawaai voor de visstand zijn niet onderzocht, maar de visserij zegt de directe gevolgen van heiwerkzaamheden rond de vier bestaande windparken al te merken. Wetenschappers roepen op om de langetermijneffecten beter te onderzoeken, voordat we op grote schaal windparken aanleggen.

Toch ziet het ernaar uit dat in de komende jaren steeds meer windmolenparken in zee zullen verrijzen. Willen we onze energiedoelstellingen kunnen behalen, dan moet volgens het Planbureau voor de Leefomgeving in 2050 17 tot 26% van de Nederlandse Noordzee bedekt zijn door windmolens. Nu is dat nog geen halve procent.

Stiller heien

Sinds kort is er wel een maximum geluidsnorm voor herrie op zee. Die ligt rond de 170 decibel, gemeten op 750 meter afstand van de heipaal. Maar is dat laag genoeg? Uit recent onderzoek blijkt dat al vanaf 136 decibel, tientallen kilometers bij heiactiviteiten vandaan, schade kan ontstaan aan het zeeleven.

Er zijn wel methoden om het lawaai te beperken, zoals geluidswanden en stillere heihamers. Maar de Nederlandse overheid verplicht bouwers niet om specifieke dempingsmethoden te gebruiken.

Geluidsnormen niet strikt gehandhaafd

Het kan ook anders: onze oosterburen hebben een vaste maximumnorm van 160 decibel, die strikt wordt gehandhaafd door de Duitse overheid. Blijkt uit onafhankelijke metingen dat bouwers de norm overschrijden, dan worden de bouwactiviteiten meteen stilgelegd. In Nederland bestaat zo’n strikte handhaving niet. Bouwers zijn hier zelf verantwoordelijk voor het doen van geluidsmetingen om te zorgen dat hun heiactiviteiten onder de maximumnorm blijven.

Volgens Rijkswaterstaat zal in Nederland, anders dan in Duitsland, bij overschrijding ‘handhavend worden opgetreden door middel van bijvoorbeeld waarschuwingsbrieven, boetes en last onder bestuursdwang.’ Tot nu toe zijn er nog geen heiactiviteiten stilgelegd.

Vanavond in Focus, om 21:25 bij de NTR op NPO 2. Lees op NPO Focus alvast meer over de gevolgen van kabaal in zee.

NPO Radio 1 houdt je dagelijks op de hoogte over de laatste ontwikkelingen in de wetenschap

Maandag t/m vrijdag rond 16.20 uur in Nieuws en Co
Iedere dinsdag- op woensdagnacht van 02.00 tot 06.00 uur in Focus