Waarom je in een café beter werkt

De psychologen deden een experiment met 38 proefpersonen. Die verdeelden ze over 19 paren van twee personen. Ieder paar kwam naast elkaar te zitten tegenover een breed beeldscherm. Allebei kregen ze eenzelfde soort taak op het beeldscherm te doen, die neerkomt op het snel herkennen van een bepaalde kleur blokje. De taak draait om zo snel mogelijk reageren wanneer een blokje van een bepaalde kleur aan een bepaalde kant van het scherm verschijnt.

De onderzoekers plaatsten een schot tegen het scherm aan en tussen de twee proefpersonen in. Daardoor konden de proefpersonen elkaar wel zien, maar ze konden niet van elkaar zien welke taak ze op het scherm deden. De moeilijkheidsgraad van de taak werd voor persoon A steeds moeilijker gemaakt zonder dat persoon A dat van tevoren wist. Persoon A ging zich daardoor meer concentreren.

Wanneer de taak van persoon A moeilijker werd gemaakt, ging persoon B sneller reageren en minder fouten maken, terwijl hij of zij niet kon zien wat A aan het doen was. De concentratie van persoon B werd dus beter. Voor het eerst is in een psychologisch experiment keihard aangetoond dat als je overal om je heen mensen hard ziet werken, je daar zelf harder van gaat werken. Concentratie werkt dus aanstekelijk.

De oorzaak van dit effect hebben de onderzoekers nog niet ontdekt. Volgens één hypothese verraadt de lichaamshouding van persoon A hoe sterk deze zich concentreert. Vervolgens pikt persoon B dat onbewust op en gaat zich daardoor beter concentreren.

Al langer is bekend dat het geroezemoes in een café of koffiebar een positief effect heeft op de creativiteit van mensen die daar zitten te werken. De geluidssterkte van het geroezemoes ligt op zo’n 70 decibel. Dat is niet te veel om je te storen, maar net genoeg om je creativiteit te stimuleren. Het helpt om out-of-the box te denken. Het geroezemoes werkt voor creatieve taken duidelijk beter dan relatieve stilte van 50 decibel en ook beter dan sterke achtergrondgeluiden van 85 decibel (de geluidssterkte van een blender).

Even een koffie in Rio

Het geroezemoes-effect wordt trouwens door verschillende commerciële en niet-commerciële partijen aangeboden, zoals Coffitivity. Hier kun je achtergrondgeluiden van koffiebars op verschillende plekken in de wereld downloaden of afspelen. Zo kun je je net zo eenvoudig in een koffiebar in New York wanen, als in Parijs of Rio de Janeiro.

De creatieve boost door het geroezemoes van de koffiebar werkt trouwens alleen voor taken die enige creativiteit vereisen. Het werkt niet voor taken die vooral focus vereisen, zoals controleren van scriptie of een artikel, of het invullen van je belastingformulier.

Moet je je echt focussen op één enkele taak die geen creativiteit vereist, dan kun je beter in een bibliotheek gaan werken: dan profiteer je wel van de aanstekelijke concentratie van andere freelancers, studenten en scholieren, maar stoort het koffiebar-geroezemoes je niet. Bovendien kun je dan ook via een koptelefoon naar je eigen favoriete muziek luisteren. Dat verbetert je cognitieve vaardigheden nog meer dan het geroezemoes in de koffiebar.

Decenter et al. Is mental effort exertion contagious? Psychonomic Bulletin and Review.

Dit artikel werd verzorgd door de wetenschapsredactie van De Kennis van Nu.