Was de mysterieuze verdwenen kosmonaut eigenlijk de eerste vrouwelijke ruimtevaarder?

Als fanatieke radio-amateurs luisteren de twee Italiaanse broers Judica-Cordiglia naar alle signalen die ze kunnen opvangen van ruimtevaart-expedities. In mei 1961 nemen ze het vreemdste signaal uit hun carrière op. Het signaal laat een Russische vrouw horen die tot vijf telt en zegt dat ze het heel warm krijgt. Ze vraagt of het niet gevaarlijk is, hoe ze iets kan verzenden. Ze zegt dat ze vuur ziet aan haar linkerzijde. Een paar keer wordt het getal 32 genoemd, wat graden Celsius zouden kunnen zijn. Tot slot vraagt ze of ze zal neerstorten.

Is dit de stem van de eerste vrouwelijke kosmonaut? In ruimtevaartkringen is dit mysterie inmiddels bekend komen te staan als ‘The lost cosmonaut’. Immers, volgens de officiële lezing werd pas in 1963 de eerste vrouwelijke kosmonaut gelanceerd. Er is geen bekende Russische ruimtevlucht bekend uit mei 1961. Maar van wie was dan deze vrouwelijke Russische stem?

Reeks van mislukkingen

Bij de eerste ruimtemissies ging er bijzonder veel mis. We weten allemaal dat de Apollo 1 in brand vloog, maar minder bekend zijn de vele missers van de Sovjet-Unie. De ontploffing van een raket bij lancering in 1958. Een satelliet die de maan miste. Een mislukte lancering na 153 seconden in 1959. Een te vroeg afgebroken rakettrap en een mislukte raketlancering in 1960. En zo kunnen we nog wel even doorgaan, de lijst is lang.

Dat is niet vreemd, ruimtevaart is gewoon moeilijk. Ook in 2021 gaan nog steeds regelmatig dingen mis. Rusland is daarin dus geen uitzondering. Maar we kunnen ook niet uitsluiten dat het signaal dat de Italiaanse broers opvingen afkomstig was van een mislukte missie waarbij de kosmonaut om het leven kwam.

Liever geen misser

Er wordt wel eens tegengeworpen dat er geen radiotransmissies mogelijk zijn bij terugkeren door de dampkring, en dat de radio-uitzending dus wel gefingeerd moet zijn. Maar dat geldt slechts voor korte tijd, als ionisatie optreedt van de moleculen rond een terugkerend ruimteschip. Het is goed mogelijk dat de macabere uitzending van de Russische vrouw na dat moment werd uitgezonden.

Zelf denkt Hens Zimmerman dat de Sovjet-Unie na het overdonderende succes van de eerste mens in de ruimte geen misser met een dode op hun naam wilde hebben. Maar tot er iemand naar voren komt met het echte verhaal, blijft het natuurlijk gissen.