Voor de octopus geldt: aanraken is proeven
- Nieuws
- Voor de octopus geldt: aanraken is proeven
Octopussen kunnen hun prooi al proeven voor ze hem opeten, namelijk met hun tentakels, blijkt uit nieuw onderzoek. Het begint er steeds meer op te lijken dat de tentakels een soort tongen zijn, met handen en een eigen brein, zeggen de onderzoekers.
De tentakels van de octopus zitten vol zuignapjes ('handen'). Cellen in die zuignapjes registreren niet alleen aanraking, maar ook smaak. Op die manier kunnen ze vaststellen of hun voedsel eetbaar is of giftig. Dat is voor octopussen bijzonder belangrijk, omdat ze vaak op de tast jagen: ze steken hun tentakels in gaten en spleten om hun prooi te vinden.
Nicholas Bellono en zijn collega's bestudeerden de cellen in de zuignapjes zowel onder de microscoop als op moleculair niveau, schrijven ze in Cell. Daaruit bleek dat een deel van de cellen reageert op aanraking, en een ander deel op moleculen in het water. Daardoor hebben de zuignapjes zowel smaak als tastzin.
Elk tentakel een eigen brein
Die informatie wordt vervolgens ook meteen in de tentakels zelf verwerkt. Van de 500 miljoen zenuwcellen van een octopus zit namelijk 60% in de tentakels. Elke tentakel kan daardoor als het ware voor zichzelf denken.
Meer weten over de octopus?
Hoe meer wetenschappers over de octopus aan de weet komen, hoe fascinerender het dier lijkt te worden. Kijk bijvoorbeeld naar de recente documentaire My Octopus Teacher op Netflix. Eerder dit jaar verscheen in Nederland het boek Buitengewoon Bewustzijn, over de intelligentie en het bewustzijn van octopussen. Van dezelfde schrijver, Peter Godfrey-Smith, verschijnt op 13 november Metazoa: Het dierenrijk en de evolutie van het bewustzijn, waarin de octopus ook weer een belangrijke rol speelt.
Geen neus maar een tong
Er zijn veel meer zeedieren die moleculen in het water kunnen waarnemen, maar meestal nemen ze daarmee op een afstand waar, ongeveer zoals je met je neus een geur waarneemt. De octopus registreert de moleculen van heel dicht bij, zoals een tong dat doet.
Octopussen hebben overigens wel een soort tong in hun mond, maar daarmee kunnen ze dan weer niet proeven. Deze zogenoemde radula, of rasptong, is eerder een soort tand en dient om de prooi te snijden en schrapen.
Luister ook:
Auke-Florian Hiemstra over de octopus
NPO Radio 1 houdt je dagelijks op de hoogte over de laatste ontwikkelingen in de wetenschap
Dagelijks tussen 17.00 en 18.30 uur in Nieuws en Co
Iedere werkdag van 02.00 tot 04.00 uur in Focus
En wanneer je maar wil in podcast Focus Wetenschap
Gerelateerd
