Reis mee naar de geboorte van ons zonnestelsel

De reis begint in een van de buitenste spiralen van onze Melkweg, zo’n 4,5 miljard jaar voor onze jaartelling. De ruimte is donker, zwarter dan het zwartste zwart. Maar er zijn ook sterren zichtbaar, te veel om te tellen. De Melkweg zelf is goed zichtbaar als een soort band van licht. Geen van de sterren twinkelt – omdat er nog geen dampkring bestaat van waaruit je die twinkeling ziet.

Bron van hamsters en breedbeeldtelevisies

Ons zonnestelsel is op dat moment nog weinig meer dan een ijle wolk stof en gas, een soort mist waar sterrenlicht op reflecteert. Uit die mist – protoplanetair materiaal - zullen ooit hamsters, trouwringen, boomhutten en breedbeeldtelevisies ontstaan. Zelfs de zon bestaat nog niet.

Ver weg is een ster ontploft. De schokgolf in de ruimtetijd die deze ontploffing teweegbracht, duwt nu tegen de gas- en stofwolk, waardoor deze zachtjes begint rond te draaien. Precies het zetje dat ons proto-zonnestelsel nodig had om te kunnen ontstaan.

Alles gaat nu draaien en samenklonteren. De meeste massa klontert samen in het centrum, en de zwaartekracht trekt er nog meer massa naartoe. Dit midden van de stofwolk begint langzaam te gloeien: de geboorte van onze zon. Waterstofatomen worden op elkaar gedrukt en vormen helium, de motor van onze zon. Bij de fusie van waterstof naar helium komt energie vrij in de vorm van zonlicht: zichtbaar licht, infrarode straling en ultraviolette straling.

Schijf om de zon

99,86% van alle massa van de gas- en stofwolk is terechtgekomen in de zon. De overige 0,14% draait als een schijf om de zon. Het ronddraaien waar het mee begon, heeft de massa namelijk afgeplat. Die schijf is niet stabiel. Hier en daar klonteren stukken samen. Die klonten remmen af, trekken naar elkaar toe. Al gauw is het een komen en gaan van blokken massa, die soms zelfs tegen elkaar rammen – een beetje zoals de mensen in 2021 met elkaar zullen omgaan.

Gasreuzen

In het zonnestelsel dat nu geboren wordt, keert langzaam de rust terug. In de buitenste regionen zijn grote gasplaneten ontstaan: Jupiter, Saturnus, dan nog zonder ring. Dichter bij de zon zijn terrestriale objecten ontstaan, kleinere klonten, die de intense hitte van de zon konden weerstaan. Mercurius, Venus de Aarde en Mars.

Er vliegen ook nog steeds onduidelijke klonteringen van massa door het prille zonnestelsel. Soms raken deze de net geboren planeten. Een enorme inslag op het derde planeetje van de zon hakt onze toekomstige woonplaats in tweeën. Gelukkig maar, want zonder maan zou er geen menselijk leven op aarde mogelijk zijn geweest.