Weerstand tegen gentech door gebrek aan kennis?

De wetenschappers legden mensen uit de VS, Frankrijk en Duitsland vragenlijsten voor over de genetische manipulatie van voeding. Als eerste vroegen ze of ze daar voor of tegen waren, en hoeveel verstand ze zelf van het onderwerp dachten te hebben.

Vervolgens gaven ze de mensen een vragenlijst om te meten hoeveel verstand ze er daadwerkelijk van hadden. Daaruit bleek dat hoe feller mensen tegen gentech-voeding waren, hoe meer kennis over het onderwerp ze zichzelf toeschreven – en hoe minder ze er daadwerkelijk van af wisten, staat in Nature Human Behavior.

Er waren wel verschillen per land. In de VS was het verschil in kennis tussen voor- en tegenstanders het grootst, en in Frankrijk overschatten de tegenstanders hun kennis het meest.

Slag om de arm

Voorstanders zullen nu misschien enthousiast zeggen: kijk, de weerstand is alleen maar gebaseerd op een gebrek aan kennis. Maar dat is een voorbarige conclusie. Ten eerste gaat het hier om psychologisch onderzoek, en we weten sinds een aantal jaren dat de helft van alle psychologisch onderzoek bij herhaling niet precies dezelfde uitkomst geeft. En zelfs als tegenstanders inderdaad over iets minder kennis bezitten, dan betekent dat nog niet dat dat de bron van hun weerstand is.

De zelfoverschatting is wel een bron van zorgen voor de onderzoekers. Immers, juist de mensen de minste kennis van zaken zullen het minst geneigd zijn om hun kennis bij te spijkeren – omdat ze denken het al te weten.

Dat betekent dat als je deze mensen van gedachten wil laten veranderen, je ze er eerst van bewust moet maken dat ze nog helemaal niet zoveel weten. Voorlichtingscampagnes zullen anders waarschijnlijk niet het maximale effect hebben.

Gentherapie en klimaatverandering

De onderzoekers vonden hetzelfde effect als ze vroegen naar gentherapie, ofwel de toepassing van genetische technieken om ziekten te behandelen. Maar bij opvattingen over klimaatverandering bleek er geen verband te bestaan: ontkenners van klimaatverandering overschatten hun kennis niet, noch bezitten ze minder kennis.

Om uit te zoeken hoe de vork nu precies in de steel zit, gaan de wetenschappers onderzoeken of opvattingen over vaccinaties, homeopathie en kernenergie ook samenhangen met zelfoverschatting of kennisniveau.

NPO Radio 1 houdt je dagelijks op de hoogte over de laatste ontwikkelingen in de wetenschap

Maandag t/m vrijdag rond 16.20 uur in Nieuws en Co
Iedere werkdag van 02.00 tot 04.00 uur in Focus
En wanneer je maar wilt in de podcast Focus Wetenschap