Hoe vies vind jij deze foto?

Promovenda Fieke Wagemans van de Universiteit Tilburg deed onderzoek naar walgingsgevoeligheid en vertelde erover in nachtprogramma Focus.

Om erachter te komen hoe walgingsgevoelig haar proefpersonen waren, legde ze hen een vragenlijst voor. Maar daar bleef het niet bij: ze liet ze ook allerlei vieze plaatjes zien, van kakkerlakken tot brakende mensen en smerige toiletten.

Presentatrice Natasja Gibbs krijgt tijdens de uitzending ook een aantal van die foto’s te zien en daar wordt ze niet blij van. Wagemans zelf heeft de plaatjes al zo vaak voorbij zien komen dat ze er weinig moeite meer mee heeft. “Maar in het begin liet ik zelfs een collega van me de plaatjes uitzoeken, omdat ik er zelf niet naar kon kijken.”

Snel wegkijken

In het onderzoek volgde Wagemans met behulp van een eyetracker de oogbewegingen van de proefpersonen. Daarin waren duidelijke verschillen in te zien tussen mensen, vertelt ze. “Mensen die heel walgingsgevoelig zijn, kijken heel snel weg van walgelijke plaatjes en blijven dan ook wegkijken. Dus ze gaan ook niet meer terug. Mensen die niet zo walgingsgevoelig zijn, hebben daar minder problemen mee, die kijken nog wel regelmatig.”

Morele oordelen

De promovenda keek niet alleen naar fysieke, maar ook naar morele walging. Hangt onze walgingsgevoeligheid samen met hoe snel we iets immoreel vinden? Daar is nog maar weinig over bekend, vertelt Wagemans, maar haar onderzoeksresultaten laten zien dat er tot op zekere hoogte inderdaad een verband bestaat. Mensen die walgingsgevoeliger zijn, blijken over het algemeen eerder de neiging te hebben om dingen die voor veel mensen normaal zijn − zoals homoseksualiteit – als immoreel te zien.

Wat we met dat nieuwe inzicht kunnen doen, daar is de wetenschap nog niet over uit. Misschien is het mogelijk mensen te leren hun walging te scheiden van hun morele oordeel, zegt Wagemans. “Maar morele oordelen zijn heel diep gegrond, dus het is heel moeilijk om die te veranderen van de ene op de andere dag.”

Dit artikel is verzorgd door de wetenschapsredactie van NPO Focus.

NPO Radio 1 houdt je dagelijks op de hoogte over de laatste ontwikkelingen in de wetenschap

Maandag t/m vrijdag rond 16.20 uur in Nieuws en Co
Iedere dinsdag- op woensdagnacht van 02.00 tot 06.00 uur in Focus