Wintertijd is beter voor mens en dier, maar waarom bestaat de zomertijd dan nog?

"De wintertijd is de natuurlijke tijd", zegt Joke Meijer, professor hersenonderzoek aan de Universiteit Leiden. Ze doet onderzoek naar de biologische klok van de mens. "Met de zomertijd lopen we een uur en veertig minuten uit de pas met wat de tijd écht is. Om 12:00 hoort de zon op zijn hoogste punt te staan en met de zomertijd zitten we er naast." Ze pleit er daarom voor om te stoppen met de zomertijd en over te gaan op een de wintertijd gedurende het hele jaar. Echter, is de politieke tendens om een continue zomertijd in te stellen.

Biologisch ritme

Het ritme van de mens is iets langer dan 24 uur, legt Meijer uit. "Als je 's ochtends aan licht wordt blootgesteld, dan versnelt dat ritme een beetje. Wanneer je in de avond aan licht wordt blootgesteld, dan vertraagt die klok een beetje. En dat wil je juist niet hebben." Een continue zomertijd werkt dit probleem in de hand. In de zomer zal je hier niet zoveel van merken, maar het probleem wordt groter in de winter. Als het dan pas heel laat licht wordt 's ochtends, blijven de hersenen in een slaapmodus. Meijer voorspelt meer ongelukken wanneer we de zomertijd als continue tijd instellen.

Meer ongelukken

"Al die mensen die dan naar werk gaan in de winter, die moeten dan tot half tien in het donker reizen. Allemaal met een klok die nog afgesteld staat op een slaapperiode waardoor de hersenen nog niet alert zijn gemaakt." Het is niet verantwoord als mensen in die toestand de weg op gaan, vindt ze. Ook de Koninklijke Nederlandse Jagersvereniging waarschuwt voor meer ongelukken. Laurens Hoedemaker, directeur van de Koninklijke Nederlandse Jagersvereniging: "We zien bij de omschakeling van de tijd veel meer ongelukken en wildaanrijdingen." De aanrijdingen vinden voornamelijk plaats met reeën, wilde zwijnen en edelherten. "Dat zijn gewoontedieren met eigen ritmes en patronen. Zij zijn iedere dag om dezelfde tijd op dezelfde plek. Ze stellen zich ook in op onze reispatronen", aldus Hoedemaker. De dieren steken niet over op het moment dat het druk is, maar met de verschuiving van de tijd verandert ook het reisverkeer. "Wij wijken ineens van het ritme af dat de dieren gewend zijn."

De kiezer bepaalt

Met deze argumenten zou een continue wintertijd dus voor mens en dier positieve gevolgen hebben, maar daar is nog weinig animo voor. In 2018 is er een online raadpleging gedaan door de Europese Commissie onder 4,5 miljoen Europeanen. 84% van de mensen wil van de zomer- en wintertijd af. "Het is soms moeilijk uit te leggen aan mensen die niet goed geïnformeerd zijn. Zij denken alleen 'Oh lekker die late avonden', maar niemand realiseert zich dat je daarvoor betaalt in de winter met hele late ochtenden", vertelt Meijer. De hoogleraar neurofysiologie noemt dit de "beleving van de kiezers". Ze ziet dat mensen de zomertijd (ongefundeerd) aantrekkelijker vinden en politieke partijen spelen daarop in, ook al staan de wetenschappers allemaal met de neuzen richting de wintertijd. "De wintertijd is niet het meest populaire standpunt." Volgens Meijer kan het systeem zoals het nu is nog beter aangehouden worden, dan dat de zomertijd wordt ingevoerd als continue tijd.