'Europese bossen staan onder druk'

“We willen hout voor een bio-economie, we willen recreëren in onze bossen, we willen CO2 vastleggen in onze bossen, we willen biomassa voor bio-energie en we willen bos beschermen voor biodiversiteit. Dus we vraag steeds meer van het bos. Tegelijkertijd zien we dat het bos steeds meer onder druk staat van klimaatverandering", vertelt Gert-Jan Nabuurs, hoogleraar Europese bossen aan de Wageningen Universiteit.

Sterfte grijpt snel om zich heen

Die klimaatdruk op bossen heeft sinds kort een concreet gezicht: de massale sterfte van de fijnspar in centraal Europa. "De eerste schattingen geven aan dat er al 100 miljoen kubieke meter dood hout staat", aldus Nabuurs. "Het alarmerende is dat het enorm snel is gegaan. In de Harz in Duitsland was drie jaar geleden bijvoorbeeld nog alles groen. Het is een heel snel om zich heen grijpende sterfte."

De oorzaak: "Het is de afgelopen jaren heel droog en heel warm geweest. Een fijnspar heet daar heel moeite mee. Dan wordt ie zwak, en dan kan ie zich niet beschermen tegen bastkever. Dat is een keversoort die zich onder die warme omstandigheden enorm snel kan ontwikkelen tot een explosie van kevers."

Meer van hetzelfde

Ironisch genoeg kiezen sommige landen ervoor om de dode fijnsparren zo snel mogelijk de kappen - om vervolgens opnieuw fijnsparren aan te planten. "Daar heeft men ervaring mee, en die soort is ook voor handen in de kwekerijen". Het gevaar is natuurlijk dat vooral de bastkever daar heel erg blij van wordt.

Samen de problemen aanpakken

Nabuurs pleit samen met zijn collega's in Nature Sustainability dan ook voor een gezamenlijk beleid voor de Europese bossen. "Nu is dat erg gefragmenteerd – een beetje beleid voor CO2-vastlegging, een beetje voor biomassa, een beetje om de biodiversiteit te beschermen. Maar er is eigenlijk geen overkoepelend Europees bosbeleid."

Maar zal een poging tot zo'n gezamenlijk beleid niet leiden tot heel veel discussie? "Klopt, dat zie je overal gebeuren. Maar landen realiseren zich wel dat we onder het Parijs-akkoord van de fossiele brandstoffen af moeten. Dus we zullen meer en meer afhankelijk worden van hernieuwbare grondstoffen. Daar zijn landen wel over na aan het denken."

NPO Radio 1 houdt je dagelijks op de hoogte over de laatste ontwikkelingen in de wetenschap

Maandag t/m vrijdag rond 16.20 uur in Nieuws en Co
Iedere werkdag van 02.00 tot 04.00 uur in Focus
En wanneer je maar wilt in de podcast Focus Wetenschap