Hoe komen dieren de winter door?

Focus ging samen met boswachter Jenny van Leeuwen kijken in het Haagse Bos. Sommige dieren gaan in winterslaap, vertelt ze, maar er zijn ook beesten die de hele winter actief blijven. Ieder dier doet het op zijn eigen manier.

Denk bijvoorbeeld aan de mol: die blijft actief, maar doet het wel wat rustiger aan en kruipt extra diep de grond in. Daar maakt hij het zich gemakkelijk: vlak bij zijn slaapruimte legt hij een voorraadje dode regenwormen neer. Zo kan hij als hij wakker wordt meteen een hapje eten – en dan gauw weer verder slapen.

Winterslaap in een oude bunker

Vleermuizen pakken het anders aan: die gaan in een diepe winterslaap en worden pas in het voorjaar weer wakker. In het Haagse Bos verzamelen ze zich in een oude bunker.

Vleermuizen zijn insecteneters, legt Van Leeuwen uit. "Dus nu er geen insecten zijn, moeten ze heel zuinig zijn met hun energie. Daarom kruipen ze naar plekken waar de temperatuur heel constant blijft." Hun stofwisseling valt helemaal stil, totdat de ze in april weer tevoorschijn komen.

Wanhopig bij een wak

Dat klinkt allemaal een stuk relaxter dan hoe de ijsvogel zijn winter doorbrengt. IJsvogels zijn ‘deeltrekkers’, vertelt de boswachter. Een deel van de ijsvogelpopulatie trekt weg naar het zuiden, en een ander deel blijft in Nederland om hier de beste territoria bezet te houden.

Daarmee nemen de beestjes wel een risico. Want hoewel hun naam anders doet vermoeden, houden ijsvogels helemaal niet van ijs. "En als dan in de winter echt het water dichtvriest, hebben ze bijna geen eten”, vertelt Van Leeuwen. “Ze moeten tot wel tien visjes per dag eten om goed in conditie te blijven. Maar als het dichtgevroren is, zie je ze vaak wanhopig bij de laatste wakken zitten om nog een visje te kunnen scoren."

Dit artikel is verzorgd door de wetenschapsredactie van NPO Focus.

NPO Radio 1 houdt je dagelijks op de hoogte over de laatste ontwikkelingen in de wetenschap

Maandag t/m vrijdag rond 16.20 uur in Nieuws en Co
Iedere dinsdag- op woensdagnacht van 02.00 tot 06.00 uur in Focus
En wanneer je maar wilt in de podcast Focus Wetenschap