Wat is het verschil als we het over 'ik' en over 'mezelf' hebben?

Er is een wezenlijk verschil tussen 'ik' en 'mezelf', vertelt Woertman. "'Ik' zou je kunnen vatten als datgene wat je tot nu toe geleefd hebt", aldus de hoogleraar. "Ons IQ is een optelsom van al onze ervaringen. Dat betekent per definitie dat jij groter bent dan je IQ." Je IQ is dan ook relationeel ten opzichte van een 'jij'.

Mannen en vrouwen

Daar komen nogal wat factoren bij kijken, zoals met wie je omgaat en wie tot jou in relatie staat. Woertman stelt als voorbeeld dat het best ingewikkeld is om uit te drukken wat een vrouw precies is. De makkelijkste manier om te omschrijven, is te zeggen dat het in ieder geval niet een man is. "Dus de mannen maken de vrouwen, de vrouwen maken de mannen."

'Ik maak jij'

Datzelfde geldt bij de 'ik'. "De 'ik' maakt de 'jij', de 'jij' maakt de 'ik'", zegt Woertman. Daar staat 'mezelf' nog tegenover, waarbij het gevoel veel belangrijker is. "De 'ik' is veel meer gekoppeld aan het denken, aan wat we verwachten, hoe we zouden willen zijn, hoe anderen ons zien", aldus de hoogleraar. "De 'me' is de schatkamer van het gevoel, van het lichaam dat kennis in zich draagt."

Spiegel

Als je nou 'gek' wordt van jezelf, hoe moet je dat dan aanpakken? "Probeer uit je hoofd te komen, uit je beelden, uit de verwachtingen", adviseert Woertman. Het is volgens de psycholoog net als in de spiegel kijken. "Dan denk je dat je jezelf objectief ziet, maar je kunt jezelf niet objectief waarnemen van buiten naar binnen. Maar je kunt jezelf wel voelen van binnen naar buiten."

Rare wezens

Woertman verbaast zich erover dat mensen hier niet de hele dag mee bezig zijn. "We zijn natuurlijk ontzettende rare wezens die onszelf ook niet kunnen kennen." Daarnaast benadrukt de psycholoog dat we altijd "meerdere ikken" tegelijkertijd zijn.