Belangrijke missie bijna mislukt: Nederlandse radiotelescoop toch naar maan

Halverwege 2018 willen de Chinezen de satelliet richting de maan lanceren. En Nederland mag meeliften. Althans, de Nederlandse radiotelescoop. Dat is bijzonder, want de telescoop moet belangrijke vragen over het ontstaan van het heelal beantwoorden. Toen Klein Wolt deze week het onverwachte nieuws kreeg van de Chinezen, was hij dan ook behoorlijk in de stress.

Speciale informatie

Een radiotelescoop is een antenne die radiosignalen van astronomische objecten kan waarnemen, zoals sterren en planeten. "Er zijn veel radiotelescopen op aarde, die het grootste deel van het spectrum waarnemen", vertelt Klein Wolt. "Er is alleen een klein deel in het frequentiegebied wat we niet kunnen waarnemen. Dat komt omdat de straling in dat deel zwak is en de dampkring die straling blokkeert." Dat gebied is daardoor onmogelijk waar te nemen vanaf aarde. En juist daar verwacht Klein Wolt bijzondere dingen te kunnen meten.

Maan is ideale locatie

Achter de maan heb je niet alleen geen last van de dampkring, ook is daar de verstorende invloed van aardse radiozenders klein genoeg om de gewenste straling te kunnen meten. "In die straling zit informatie over het vroege heelal, zoals de eerste sterren en sterrenstelsels die direct na de oerknal zijn gevormd", vertelt Klein Wolt. Met die informatie kunnen wetenschappers erachter komen hoe de eerste sterrenstelsels zijn ontstaan. Ook kunnen ze de theorie van de oerknal helpen bevestigen. Maar daarvoor moet de radiotelescoop dus wel richting de maan, en daar heeft Klein Wolt de Chinezen bij nodig.

Praten als brugman

Dus heeft Klein Wolt de afgelopen dagen gepraat als brugman. Met effect. "We zijn eruit gekomen", zegt Klein Wolt opgelucht. "We hebben een andere plek in de satelliet gevonden voor de doos met elektronica, waardoor hij de originele grootte kan blijven."

Fabel: donkere kant van de maan

De satelliet blijft aan de achterkant van de maan zweven, hij komt dus niet op het oppervlak van de maan te staan. Daar aan de achterkant van de maan is overigens niet donker, wat veel mensen denken. De voorkant van de maan zien wij af en toe verlicht als de zon erop schijnt. Dat is aan de achterkant hetzelfde. De helft van de maand is het donker, en de andere helft niet. Net zoals dag en nacht op aarde.

Champions League van radioastronomie

Dat de Nederlandse radiotelescoop mag meeliften is bijzonder. "Er was veel competitie", vertelt Klein Wolt. “Maar Nederland stak er met kop en schouders bovenuit. De Chinezen wilden maar wat graag met de Nederlandse radioastronomen samenwerken. Wij spelen in de Champions League van de radioastronomie."

Marc Klein Wolt is directeur van het Radio Lab van de Radboud Universiteit. Het lab is gespecialiseerd in het onderhouden en verbeteren van technieken en instrumenten om signalen uit de ruimte te meten. Voor dit project werken ze samen met Astron uit Dwingeloo en de Delftse elektronicafabrikant ISIS (Innovative Solutions In Space). Samen ontwikkelen ze de radiotelescoop die in 2018 mag meeliften naar de achterkant van de maan. Vanmiddag was Klein Wolt vanuit Beijng in Nieuws & Co op NPO Radio 1.

Dit artikel is verzorgd door de wetenschapsredactie van De Kennis van Nu (NTR).

NPO Radio 1 houdt je dagelijks op de hoogte over de laatste ontwikkelingen in de wetenschap

Maandag t/m vrijdag rond 16.20 uur in Nieuws en Co