'Hameren op mensenrechten bij WK Qatar is Westerse arrogantie'

Of hij getwijfeld heeft om naar het WK in Qatar te gaan? "Ja zeker, maar we gaan toch", zegt fan van het eerste uur, Gert Grimmius. "Voor Louis van Gaal en voor het Nederlands Elftal." Over de mensenrechten denken hij en zijn vrienden écht wel na, maar het blijft op de achtergrond. "We gaan puur voor de sport", zegt hij, benadrukkend dat bij de kandidaatstelling ook niemand protesteerde.

Drijfnat van het zweet

AD-journalist Sander van Mersbergen is net terug uit de golfstaat. Hij heeft "een waaier van indrukken" uit het land dat in krap 60 jaar tijd een "land van aanzien" probeerde te worden. "Je ziet een ding heel duidelijk: migranten worden absoluut niet goed behandeld. Buiten is het 38 graden, zij zijn aan het werk. Zelf kun je amper 10 minuten buiten lopen. Dan ben je al drijfnat van het zweet."

Migranten zijn uitsluitend mensen uit Azië en Afrika, ziet hij. En zij leven echt gescheiden van de Qatari zelf. "De ene groep heeft heel weinig met de andere te maken. Qatari zwemmen in het geld, vinden het ook heel leuk dat het WK komt."

Irritatie

Sterker nog, zij vinden het "Westerse arrogantie om alleen naar de mensenrechten te kijken", hoorde hij. "Daar bestaat best wat irritatie over." Hij sprak iemand die voor de VN-organisatie voor arbeidszaken werkt. Diegene had een dagtaak aan het beantwoorden van vragen over mensenrechten. "Die vragen kwamen uitsluitend uit West-Europa", kreeg Van Mersbergen te horen.

Ondanks die mensenrechtensituatie wil het kabinet tóch een delegatie sturen. Spelen de gasbelangen een rol? En is dat terecht? "Het belang voor Nederland direct is beperkt", zegt René Peters, energie-expert bij TNO. "We importeren op dit moment bijna geen LNG uit Qatar." Voor Europa ligt dat anders: andere lidstaten importeren wel en zullen dat ook meer gaan doen. "De verwachting is dat de vraag naar vloeibaar gas de komende jaren enorm gaat toenemen, als vervanging van Russisch gas. Dus het belang is groot."

Je isoleert alleen jezelf

Hoe maak je dan de juiste afweging? Gas of mensenrechten? "De vraag is altijd: wie isoleert wie", zegt Ben Knapen, oud demissionair minister Buitenlandse zaken. "Als alle lidstaten hadden afgesproken: wij gaan daar niet heen, dan had dat effectief druk op Qatar uitgeoefend. Als je als enige land niet gaat, dan isoleer je niet Qatar, maar jezelf."

Als hij het voor het zeggen had, zou hij het idee om een Kabinetsdelegatie te sturen niet gelijk afschieten. "Op voorhand zeggen: we gaan er niet heen, daarmee zou je onrecht doen aan Qatar - hoewel het WK daar nooit gehouden had moeten worden." Hij had de "discussie" met andere lidstaten willen voeren, en had zich nog eens uitgebreid laten informeren door "onafhankelijke autoriteiten". "En op grond daarvan had je conclusie kunnen trekken: we sturen wel een delegatie, maar niet op hoogste niveau. Zo laten we toch iets blijken."