Nationale trots of teleurstelling: houden we nog van Oranje?

Oorlogscomplex

De gewonnen EK-finale draaide volgens Auke Kok, schrijver van het boek Wij hielden van Oranje, over veel meer dan een voetbalfinale. "Het was een uitbarsting van chauvinisme. Alsof we alsnog bevrijd werden van de mof."

Dat Duitsland ons eerder de winst door de neus had geboord in 1974 telde ook mee. "Dit was een uiting van ons Duitslandcomplex en oorlogscomplex."

Veel meer dan voetbal

Volgens Kok weerspiegelen volkssporten zoals voetbal de maatschappelijke sfeer en tijdsgeest in een land. "Eind jaren tachtig hadden wij het idee dat we een gidsland waren. Wij gaven het goede voorbeeld."

Inmiddels is van dat nationale zelfvertrouwen weinig meer over. Na schandalen met de overheid en een andere kijk op onze rol in de koloniën en met het slavernijverleden. Dat zie je ook terug in het Nederlands Elftal. "Ze slepen zich als een stel ouden mannen over het veld. Ze vinden elkaar niet aardig, ze begrijpen de coach niet en de coach begrijpt de spelers helemaal niet meer. Ze vinden het helemaal niet leuk."

Oranjelegioen

Toch is het oranjepubliek ook geen strijdbare eenheid. "Het is een beetje een carnavalesk publiek dat gaat zitten wachten tot er een doelpunt valt en dan begint te juichen en met klompen gaat zwaaien." Volgens Kok zit het Oranjelegioen te mokken, en helpt dit de prestaties op het veld ook niet.

"Als we winnen is het wij, als ze verliezen is het zij." Volgens Kok zie je deze houding in het buitenland minder. "Daar is ook harde kritiek, maar daar leunen ze iets minder verwend achterover wachtend op een goal." Is er nog hoop? "Voetbal is een gek spel en er kan zomaar iets kleins veranderen waardoor ze wel die strijdbare eenheid worden."