Andere Tijden Kees: De Noorse Johan Cruijff 'verkocht' aan China en emoties bij Karlien Sleper

"In de vrieskou stonden cameraman Paul Jochem en ik dinsdag bij de biatlon: de 4x7,5 kilometer estafette. We waren er anderhalf uur van te voren om ons plekje in de mixed zone te veroveren en te behouden. Het is hier first come, first serve. We konden in het media centre even opwarmen, maar in die ruimtes is het geregeld een zwijnenstal door rondslingerend afval."

"We staan dus vooral buiten en zijn volledig ingepakt. De accu van mijn telefoon loopt in de vrieskou heel snel leeg, dus ik heb een extra grote snellader gekocht. Wanneer we een wegzakkertje hebben pakken we een mueslireep. De Chinese oploskoffie laten we liever staan. We hoopten na de estafette in de mixed zone met Ole Einar Bjørndalen te praten. Hij won als biatleet acht keer olympisch goud voor Noorwegen en is een olympische legende. Sinds 2019 is Bjørndalen bondscoach van de Chinese biatlonploeg. Zijn vrouw, de Wit-Russische Darja Domratsjeva, die vier keer olympisch goud won bij de biatlon, is bondscoach bij de Chinese vrouwen. China heeft er ongetwijfeld behoorlijk veel geld voor neergelegd."

Cruijff en Schenk

"In Lillehammer 1994 was ik voor het eerst namens de NOS bij de Olympische Winterspelen en bij die Spelen debuteerde Bjørndalen. Hij deed toen nog niet mee om de medailles, maar ik merkte toen al wel hoe groot biatlon is in Noorwegen. Er stonden zo'n 100 duizend toeschouwers rond het parcours. Iedereen was uitzinnig. Een andere Noor, Bjørn Dæhlie was al in de jaren negentig heel succesvol bij het langlaufen. Die events in Lillehammer waren geweldig om mee te maken. Ik vond het razendknap hoe de regie alles in beeld bracht."

"Bjørndalen en Dæhlie zijn voor de Noren als Johan Cruijff en Ard Schenk voor Nederland. Een Franse coach van de Chinese ploeg zou voor mij navragen of Bjørndalen na de estafette bij ons langs wilde komen, maar mijn Noorse collega's vertelden al dat zij hun landgenoot tijdens deze Spelen ook nog niet hebben kunnen spreken. Na de estafette zagen we Bjørndalen op de achtergrond vertrekken. Ik kon me nog herinneren van Salt Lake City in 2002, toen hij vier keer goud won, dat Bjørndalen niet de meest spraakzame sporter was. Al besefte ik dat ik voor hem nummer dertig in het rijtje journalisten was."

"We filmden Bjørndalen tijdens het coachen en we ontvangen nu beelden van de Noorse collega's, die hem al voor de Spelen spraken over zijn werk in China. Zo help je elkaar af en toe. Als de Noren dan beelden van pakweg Sven Kramer willen hebben omdat hij iets over de Noorse schaatsers zegt, dan kunnen zij die bij ons opvragen. Bjørndalen wist de Chinezen niet naar een grote hoogte te tillen. Ze werden zestiende van de 21. China 'kocht' ook de coach van snowboardlegende Shaun White. Bij het snowboarden zijn de Chinezen wel behoorlijk succesvol."

Emotionele Sleper

"Een belangrijk onderdeel van de weg naar succes is een goede klik met je coach. Tijdens ons eerdere bezoek aan de monobob, een nieuw olympisch onderdeel voor vrouwen, ging het met Karlien Sleper ook over de hobbelige weg die ze heeft afgelegd, ook met haar vorige coach. Sleper was nogal emotioneel nadat ze als zestiende eindigde. Ze dacht daarbij terug aan haar weg naar Peking."

"Later bleek ze in gesprek met dagblad Trouw een interview te hebben gedaan, al voor de Spelen, waarin ze vertelde over een aantal verbale botsingen met haar vorige coach Tom de la Hunty, met wie ze sinds oktober vorig jaar niet meer samenwerkt. Ze zei dat ze zich niet meer veilig voelde en dat er een negatieve sfeer hing. De manier waarop een coach en een atleet communiceren is natuurlijk bepalend voor de prestaties. Nu kijkt Sleper, samenwerkend met technisch directeur van de bobsleebond Vincent Kortbeek, heel trots terug op haar olympisch debuut."

"Toen ik het verhaal over de verbale botsingen tussen Sleper en haar vorige coach las, dacht ik aan uitspraken van oud-hockeycoach Marc Lammers. Hij vertelde eens dat hij zichzelf opnieuw heeft moeten uitvinden nadat hij de switch had gemaakt van hockeyer naar coach in het vrouwenhockey. Lammers kwam er al snel achter dat werken met vrouwen een andere benadering en manier van communiceren vergde dan hij gewend was bij de mannen. Lammers wist in het vrouwenhockey grote successen te behalen. Oud-waterpolocoach Robin van Galen vond gezien de resultaten van de waterpolosters ook manieren om succesvol met een groep vrouwen samen te werken. Het blijft een een constante puzzel: de samenwerking tussen de coach en de atleet. Of het om een mannelijke of vrouwelijke coach gaat met een mannelijke of vrouwelijke atleet: de toon bepaalt altijd de muziek."