Maarten Ducrot: 'Het ontbreekt aan eigen verantwoordelijkheid in het peloton'

In een database houdt Ducrot alles bij wat er in koers gebeurt, waaronder ook valpartijen en hoe vaak renners uitgeschakeld zijn door botbreuken. Daaruit kun je volgens hem rustig concluderen dat de afgelopen jaren valpartijen in het wielrennen toenemen en steeds heftiger worden.

“De grootste valpartij waar ik ooit bijlag, bestond uit een mannetje of acht. Dat weet ik nog heel goed”, vertelt Ducrot bij Spraakmakers. “Nu zie je ze met dertig man over de weg heen stuiteren. Dertig man! Met zestig per uur. Beng! Mijn maag draait ervan om. Ik kan er niet tegen.”

Autonomie onder renners

Waar vroeger nog sprake was van veel autonomie onder renners, is er nu maar weinig sprake van eigen verantwoordelijkheid volgens Ducrot. “De verbinding is eruit aan het gaan. Door oortjes (waarmee renners contact houden met hun ploegleiding), verhoudingen onderling en de risico’s die genomen worden.”

“Ook zijn de fietsen zo snel dat er eigenlijk niet meer mee te rijden is”, gaat de oud-renner verder. “Als je een steen tegenkomt, of een keutel van een muis, dan ben je airborne. De vergevingsgezindheid van het materiaal is bijna nihil.”

En dan zijn er nog de hekken en andere wegafzettingen. “In een soort streven naar veiligheid wordt ‘roadfurniture’ weggezet. Al die elementen samen zorgen ervoor dat de eigen verantwoordelijkheid verstoord wordt. Het vermogen om te dealen met situaties is totaal afgenomen. Ik ben sociaalpsycholoog dus ik zie het gebeuren.”

Hoge snelheden

“Wie goed getraind is kan in zijn eentje 40 kilometer per uur halen op de fiets. Ik haal met mijn leeftijd nog een uur lang 30 kilometer. 32 maximaal. Dan houdt het wel op.” In het peloton worden snelheden van 60 kilometer per uur behaald. “Dan heb je geen plezier, hoor. Dat kan alleen omdat je van elkaar profiteert. Hoe dichterbij, hoe sneller je kan. Als een zwerm vogels. Hoe mager die konten ook zijn, je ziet de weg niet meer voor je.”

Renners zijn daardoor afhankelijk geworden van de signalen voor ze. “Maar dan hebben ze die oortjes in. Je kunt er wel doorheen horen, maar onderzoek toont aan dat dertig procent van de ongelukken komt door handsfree bellen. En ik hoor dat de taal niet meer gesproken wordt. Bij ons was Frans of Italiaans de voertaal. Renners verstaan elkaar niet meer.”

“Een peloton is een fijnmazig geheel. Daarin met een treintje naar voren knallen, of accelereren omdat je bepaalde wattages moet halen, zorgt voor gevaar. Je ziet dat het mislukt, voortdurend.”

Vakmanschap van manoeuvreren

“De basis is vakmanschap om in een peloton te kunnen manoeuvreren”, vertelt Ducrot. “De angst is absoluut toegenomen onder renners. Maar je moet juist kunnen ontspannen. Als je dat oplosvermogen niet hebt, en het is ieder voor zich, krijg je dus deze situatie.”

Natuurlijk ligt niet alles bij de renners en ploegen zelf, stelt Ducrot. “De professionaliteit bij organisaties houdt niet dezelfde tred als die van wielerploegen. Geen hekken plaatsen is moeilijker geworden door talrijk publiek. Omdat de oplossing ook niet vanuit het peloton zelf komt en er geen eigen verantwoordelijkheid genomen wordt, ontstaan er enorm veel regels en toestanden.”

'Het hoort erbij'

‘Het hoort erbij’, ook het vallen, hoor je sommige renners zelf nog zeggen. Kolder, vindt Ducrot. “Autonomie en verbondenheid: daar gaat het om. We zijn onze autonomie aan het aantasten omdat we niet meer capabel zijn om dingen op te lossen – kijk maar naar onze jeugd. En we zijn onze verbinding aan het verliezen.”

Toch is er enige verandering aan de gang, ziet Ducrot. “Het lineaire denken over wattages die geproduceerd moeten worden, maar ook die autonomie en eigen verantwoordelijk – daarover verschuift het beeld. Er staan altijd mensen op. Peter Sagan en Mathieu van der Poel doen dat volstrekt autonoom. Die krijgen weerklank, bewondering en mensen mee die dat ook willen. Dus het komt heus wel goed, maar nu even niet.”