Conclusies na advies Raad van State over 'niet-werkende' asielwetten: 'Beter onderbouwen, niet bezuinigen op IND'

Er zijn vier mogelijke beoordelingen die het adviesorgaan kan geven, van dictum A tot D. Het advies wat de Raad van State over de asielwetten van minister Marjolein Faber adviseert is dictum C, het op een na meest kritische advies. "Een dikke C", onderstreept Geertsema.

Inmiddels lopen de eerste reacties van Kamerleden binnen. "Zo min mogelijk vertraging, snel afbakken en door", liet de VVD maandagochtend al aan het radioprogramma weten. JA21-fractievoorzitter Joost Eerdmans sluit zich daarbij aan. "Het ontbreekt met name aan onderbouwing, maar het schuurt niet met hoge regelgeving."

'Voort met de trein'

Wel zijn er uitvoeringsproblemen, onderstreept hij. "Daarom moet je niet gaan bezuinigen op de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) als je dit soort wetten afkondigt, omdat er meer beroep en bezwaar zal worden aangetekend. Je moet investeren in de rechtspraak en de IND." Desalniettemin is Eerdmans positief gestemd. "Het leidt er wel toe dat je minder aantrekkelijk wordt voor asielzoekers, dat is positief aan wat ik lees."

De voorstellen van Faber zijn bedoeld om de druk op de asielketen te verlichten, maar kunnen volgens de raad in plaats daarvan juist tot een zwaardere belasting leiden. De IND zal "bewerkelijkere beslissingen" moeten nemen. Het valt volgens de raad te verwachten dat asielzoekers daarom vaker naar de rechter stappen. De afdeling advisering van de raad verwacht bovendien dat procedures langer zullen duren, met als gevolg dat mensen langer in de asielopvang blijven.

Advies aan Faber

Daarom moet Faber "op deze manier doorgaan, maar wel een paar dingen bijsturen en beter onderbouwen", aldus Eerdmans. "Ik zou er geen maanden voor uittrekken, daar hebben ze simpelweg de tijd niet voor. Ik snap dat Wilders zegt: we moeten verder. De basis is oké en dit wetsvoorstel is geen no go, dus ik zeg: voort met de trein."

Ondanks dat de Raad van State adviseert de asielwetten in de huidige vorm niet naar de Tweede Kamer te sturen, is BBB-Tweede Kamerlid Claudia van Zanten blij dat het geen afwijzing is. "Het is niet juridisch onhaalbaar. Er zitten wat zorgen bij de uitvoerbaarheid, dat vraagt wat aanpassingen." Ook zij pleit voor het versterken van de IND. "Uiteindelijk moet je hier zo snel mogelijk werk van maken, het is een grote opgave waar we als kabinet voor staan. Faber moet zo snel mogelijk aan de slag."

Advies vaak niet opgevolgd

Volgens Geertsema worden de adviezen van de Raad van State vaak niet of beperkt opgevolgd. "In deze twee wetsvoorstellen zie je een aantal oude wetsvoorstellen terug, waarin al eerder zware adviezen van de Raad van State zijn geweest."

Ze noemt een voorbeeld. "De verkorting van de geldigheidsduur van een asielvergunning, wordt van vijf naar drie jaar verkort. Daar heeft de Raad van State in 2020 al een kritisch advies over uitgebracht. Dat wetsvoorstel is toen controversieel verklaard, maar dat zie je nu terugkomen."

Wilders

Via X liet Wilders ook al van zich horen. "De wetsvoorstellen van Minister Faber moeten nu met grote spoed worden ingevoerd. De adviezen van de Raad van State veranderen daar niets aan. Nederland hunkert naar strengere asielmaatregelen en miljoenen mensen hebben de PVV niet voor niets de grootste partij van Nederland gemaakt. Nadat we hebben ingestemd met het aanpassen van de in het Hoofdlijnenakkoord opgenomen Noodwet, is ons geduld nu wel op. Gelukkig is een advies slechts een advies."