Hoe kan burgerparticipatie overheidsbeleid in goede banen laten lopen?

"Er is ook een zorgplicht achteraf, maar die ontbreekt vaak", zegt Koşer Kaya over de Nederlandse overheid. Daarom is het tijd voor burgerparticipatie, volgens de voormalige D66-politicus. "Bestaanszekerheid gaat niet alleen over boodschappen en huur, maar ook over maatschappelijke participatie, zoals sport en cultuur. Het gaat om waardige bestaanszekerheid."

Betrokkenheid

Maar wat houdt dat in? Het idee is dat burgers zich kunnen mengen in wet- en regelgeving, maar ook in andere vormen, zoals burgerraden. "Belangrijk is dat burgers vanaf het begin betrokken worden en niet pas wanneer beleid al gemaakt is", zegt Koşer Kaya. Het is dus niet zo simpel als ja of nee zeggen als burger. "Bij beleid voor burgers moet men ermee uit de voeten kunnen. Het gaat over wetgeving en regels op elk traject; begin, lopende en na afloop. Hoewel Tweede Kamerleden ons vertegenwoordigen, zijn er toch problemen door regels van bovenaf."

Ingewikkelde regels

Denk bijvoorbeeld aan het Nederlandse toeslagensysteem. Dat zou simpeler gemaakt kunnen worden of zelfs helemaal weggewerkt worden. "Regels zijn ingewikkeld en burgers worden onzeker. We moeten kijken naar eerlijkheid, rechtvaardigheid en of mensen geholpen worden. Dit vereist gesprekken met burgers", stelt de oud-D66-politicus. Door in gesprek te gaan met burgers, wordt het mogelijk om dilemma's voor te leggen en uit te werken. "De vertaalslag maken tussen burger en beleid is essentieel."

"Het stelsel is momenteel ingewikkeld, vooral als er sprake is van uitkering, inkomen en toeslag. Het moet ontvlochten worden om disbalans en verrekeningen te voorkomen", gaat Koşer Kaya verder. "In een ideale situatie zou er meer duidelijkheid en eenvoud zijn in het systeem."

Maatwerk

Neem de Belastingdienst, die problemen heeft met het implementeren van nieuwe regels. Volgens Koşer Kaya moet de overheid hen "met rust laten" en ambtenaren "meer maatwerk" laten leveren. "Er moet gekeken worden naar de specifieke situatie." Om dit te bewerkstelligen, komt er volgende week een brandbrief aan de Tweede Kamer. "We proberen steeds op de politieke agenda te komen door problemen en mogelijke oplossingen aan te kaarten", zegt Koşer Kaya. "We willen op een andere manier laten zien dat het anders kan."