Migratie als gefingeerde moeder aller problemen

Migratie geniet bij de Nederlandse bevolking eigenlijk al sinds het begin van deze eeuw een bovenmatige interesse. Terwijl dit fenomeen allerlei uiteenlopende vormen aanneemt − van vluchtelingen tot arbeidsmigranten en van nareizigers tot internationale studenten − wordt de maatschappelijke discussie vaak vernauwd tot het onderwerp asielzoekers.

Ook de PVV, die afgelopen november een ruime en toch wel onverwachte verkiezingsoverwinning boekte, maakt zich hier schuldig aan. Psycholoog prof. dr Roos Vonk stelt in dit kader dat feiten er eigenlijk niet meer toe doen. Een groot deel van de Nederlandse bevolking is op zoek naar een eenvoudig en platgeslagen verhaal en vindt hun heil bij populistische partijen als die van Wilders.

Een verkeerd begrip van migratie

Prof. dr. Hein de Haas, expert op het gebied van migratie, vindt dat de aandacht voor migratie überhaupt schromelijk wordt overdreven. Zowel voor- als tegenstanders maken het thema groter dan het feitelijk is, terwijl er allerlei andere problemen veel wezenlijker zijn. Bovendien bedienen beide kampen zich van de nodige onwaarheden. Als voorbeeld noemt hij de angst die wordt ingeboezemd rondom een onderwerp als klimaatmigratie. Een onterechte angst, zo stelt De Haas, want het fenomeen wordt wetenschappelijk bijna geheel ontkracht.

Vanuit historisch perspectief wijst cultuurhistoricus dr. Steije Hofhuis erop dat in het debat rond migratie ter linkerzijde soms een te idealistisch beeld wordt geschetst. Migratie is van alle tijden, zo wordt vaak gezegd. Dat klopt, maar men vergeet daarbij te vermelden dat verzet en repressief beleid dat ook is. Wat dat betreft hebben we momenteel te maken met een unieke situatie, zo vindt Hofhuis, omdat we door internationale verdragen geen soevereine zeggenschap meer over migratiebeleid hebben. Daarnaast wordt het idee van assimilatie ook steeds losgelaten. Dat was in het verleden ondenkbaar.