Kan Europa zichzelf verdedigen zonder de hulp van de Verenigde Staten?

Europese defensie-industrie

Volgens Van Keulen bevindt Europa zich in een historische crisis. "De afgelopen weken zijn we rap wakker geworden uit onze winterslaap. Veel dingen die al werden gezegd door experts of politieke partijen zijn nu de waarheid geworden in de eerste weken van Trumps nieuwe mandaat." Ondanks dat Europa niet voorbereid is op een rol als zelfstandige militaire macht is Van Keulen niet alleen negatief. "Europa kan eigenlijk best veel. In tijden van crisis zien we dat alles wat we hebben vastgelegd in wetten en verdragen vloeibaar wordt. We moeten nu zelf een defensie-industrie opbouwen. Het grote voordeel van de Europese Unie is dat de gebouwen er al staan, dat de tolken er al zijn. De hele samenwerking kan in principe zo worden opgestart. Maar daarbij speelt wel dat we daar eigenlijk officieel geen bevoegdheden voor hebben, daar hadden we de NAVO voor. Dat maakt het toch wel ingewikkeld in internationaal rechterlijk perspectief."

Ook Vroege deelt deels dezelfde kijk als Van Keulen. "Het is niet zo dat er voor het eerst wordt nagedacht over een rol op militair gebied voor de Europese Unie. Sinds de Balkanoorlog in de jaren negentig wordt erover gesproken dat Europa als een soort van losstaande eenheid, ten opzichte van de VS, wel wat zou moeten kunnen betekenen op militair gebied. Dus ook bepaalde militaire operaties zou moeten kunnen uitvoeren, en dat doet de Europese Unie ook. Maar de structuren die daarvoor gemaakt zijn binnen de Europese Unie zijn heel anders dan die je hebt op gebied van bijvoorbeeld landbouw. Deze structuren gaan veel meer uit van vrijwilligheid. Je hebt niet de Europese Unie die de wetten voorschrijft, maar de lidstaten die bij elkaar gaan zitten om te kijken per onderwerp of ze willen samenwerken."

Rusland op lange termijn

Op dit moment is volgens Vroege de verdeeldheid groot als het gaat over wat er op langere termijn kan gebeuren. "Er zijn militair deskundigen die er terecht op wijzen of de dreiging van een Russische inval op korte termijn in een EU-lidstaat of in een NAVO-land echt wel zo groot is. Vooral als je kijkt naar het feit dat Rusland zo zwaar te lijden heeft op het slagveld in Oekraïne. Maar hoe kunnen de borden verschuiven over vijf jaar? Stel dat er een vredesovereenkomst komt en Poetin gaat zijn positie opnieuw versterken. Wat zou er dan kunnen gebeuren? Dat is denk ik de urgente vraag. En als dan de vraag is of we over vijf jaar tegen een Russische aanval bestand zijn zonder de Amerikanen, dan wordt dat denk ik wel lastig."

Bekijk hieronder het hele gesprek terug tussen Sam Hagens, Bram Vroege en Mendeltje van Keulen:

Wil je beter ingelicht zijn?

Beluister dan hieronder de gehele uitzending van Goed Ingelichte Kring van zaterdag 22 februari 2025. Met journalist Mark Koster over de bezuinigingsplannen voor de NPO van minister Eppo Bruins. Maurice de Hond deelt de uitslagen van zijn nieuwste peiling en Amerikakenner Carol Rock vertelt meer over de constitutiecrisis die gaande is in de Verenigde Staten. Politiek verslaggever Irene de Kruif heeft het over het voorstel van Femke Wiersma om de stikstofregels te versoepelen. En Europa-onderzoeker Mendeltje van Keulen en juridisch onderzoeker Europese defensiesamenwerking Bram Vroege hebben het over de crisis waar Europa zich op dit moment in begeeft.