Minister Van Weel: ministerraad moet unaniem zijn voor leveren troepen aan vredesmacht

"Maar zo ver is het nog lang niet. We weten nog niet hoe een vredesdeal eruit gaat zien", zegt Van Weel over de vraag of Nederland troepen moet leveren. Premier Dick Schoof noemde het gisteren "onverstandig" om niet te praten over deelname aan een mogelijke troepenmacht in Oekraïne nadat er een vredesakkoord is bereikt.

Terwijl de Verenigde Staten en Rusland spreken over de voorwaarden van zo'n vredesdeal, moet Nederland Oekraïne blijven steunen, zegt Van Weel (VVD). "Zodat ze zo goed mogelijk aan de onderhandelingstafel komen." Als het daadwerkelijk tot een vredesakkoord komt, kan volgens de bewindsman pas echt gesproken worden over het eventueel leveren van troepen. "Hoe het er dan uitziet weten we nog niet, maar je moet nu nog geen wegen dichtgooien."

Of ook de coalitie ook unaniem voor het sturen van troepen moet zijn, is volgens hem een andere vraag. "We hebben natuurlijk een bijzondere constellatie met dit kabinet. Ik zit in de ministerraad. In al die jaren dat ik daar bij betrokken ben geweest, in welke vorm dan ook, heb ik nog nooit een stemming gezien en zeker niet over zo'n onderwerp."

Weerbaarheid herstellen

Van Weel was bij de informele top met Europese regeringsleiders waar werd gesproken over de situatie in Oekraïne. Als minister van Justitie en Veiligheid houdt hij zich bezig met onze weerbaarheid. "We hebben geconstateerd dat we gaten hebben. Na de val van de muur hebben we onze defensie en weerbaarheid afgebroken."

Die weerbaarheid moeten we weer opbouwen, waarschuwt hij. "We zijn nu aan het inventariseren op een aantal prioritaire sporen: vervoer, volksgezondheid, voedselzekerheid en het lokale bestuur, om te kijken wat nodig is aan middelen om daar snel naar een hoger niveau van weerbaarheid te komen. Dat staat nog los van wat mensen zelf moeten doen, namelijk de noodpakketten in huis halen en zorgen dat je voor jezelf kan zorgen."

'Niet geschokt zijn van boodschap VS'

Hij is niet geschrokken van de boodschap van de Amerikaanse vicepresident J.D. Vance tijdens de top. "We hoeven niet geschokt te zijn over wat we in München hoorden van de Amerikaanse administratie. We hebben onze eigen veiligheid echt veronachtzaamd", zegt hij. "Er is de afgelopen jaren veel gebeurd, maar we zien nu dat er meer nodig is."

De bewindsman wil dat Nederland in gesprek met Europese bondgenoten probeert de gezichten dezelfde kant op te krijgen. "Grote landen vinden het soms moeilijk om elkaar te vinden. Nederland speelt vaak een constructieve rol om te kijken: hoe kunnen we eenheid krijgen? Dat is belangrijk, want anders laten we uit elkaar spelen."

Mogelijk moeten er weer nucleaire schuilkelders komen in ons land. "Dat weet ik niet direct. We kijken wel naar dat soort mogelijkheden", zegt Van Weel. "Wat vooral belangrijk is, is om te kijken naar hoe een conflict in de 21e eeuw eruit ziet. In de Koude Oorlog hadden we nog geen cyberdreiging, nu wel. Wat betekent dat voor de kwetsbaarheden van onze systemen?"

'Weerbaarheid kost geld'

Om de weerbaarheid weer in orde te maken, moet het kabinet de portemonnee trekken, zegt Van Weel. "Dat durf ik wel te zeggen. Dit gaat niet gratis zijn. Weerbaarheid kost geld. Hoeveel weet ik nog niet. We zijn nog aan het inventariseren. Maar ook dit zal in de grote pot van wensen voor de Voorjaarsnota komen."

Volgens de minister is het iedere cent waard. "Veiligheid is een randvoorwaarde. Als wij niet veilig zijn, dan heeft dat impact op onze economie, migratie, op alles wat we doen. We moeten zorgen dat we veilig zijn en dat doen we het beste in NAVO-verband."

"Om de Amerikanen erbij te houden, en we hebben ze echt nodig, moeten we als Europese landen meer doen. Dat is echt in ons belang en uiteindelijk komt het je welvaart ten goede", aldus Van Weel. "Maar dat geld moet erin, daar ben ik echt van overtuigd."