5 vragen over mogelijke fusie tussen de PvdA en GroenLinks

1. Wat is er precies aan de hand?

Jan-Willem Brouwer: “Dat weten we nog steeds niet. Er zijn al 10, 15 jaar besprekingen over een samenwerking tussen de PvdA en GroenLinks. Maar nu is het ook zo dat de formatie niet loopt en de VVD het vervelend vindt om met twee linkse partijen te praten. Het is merkwaardig dat het idee van buitenaf komt. Daar is door GroenLinks en de PvdA nu ook kritisch op gereageerd. Het is natuurlijk ook idioot om te denken dat je tijdens een kabinetsformatie ook een partijfusie tot stand gaat brengen. Dat gaat allemaal wat snel.”

2. Kan het staatsrechtelijk gezien?

“Ja, de betrokken partijen zijn zelf ook voortgekomen uit fusies. Het is heel goed mogelijk. Het feit dat de PvdA en GroenLinks afgelopen verkiezingen zoveel verloren hebben en kennelijk niet meer in staat zijn om op eigen kracht grote partijen te worden, geeft nu aanzet tot hechtere besprekingen.”

3. Dit is niet de eerste keer dat de PvdA en GroenLinks praten over een samenwerking. Vorig jaar was er al een bijeenkomst van de PvdA, GroenLinks en de SP. Was dat het begin van een keerpunt?

“Voor GroenLinks kennelijk wel, die hebben zelfs tijdens de verkiezingen in maart nauwe samenwerking met links op de posters gezet. Maar de PvdA hoopte nog dat ze uit dat verschrikkelijke dal van 2017 zouden komen. Ik denk dat dat veranderd is sinds de verkiezingen. Ik denk dat dat ook tijdens de formatie is veranderd. Ik denk dat Jesse Klaver en Lilianne Ploumen nu nader tot elkaar gekomen zijn. Daarvoor hoopte de PvdA waarschijnlijk nog dat ze het alleen zouden redden.”

4. Hoe vaak is dit eerder gebeurd in de geschiedenis?

“De ChristenUnie is gefuseerd in 2000, Groenlinks in de jaren 90, het CDA in de jaren 70. Het waren verliezende partijen die te klein werden, maar wel wilden besturen. Die fusies gingen niet makkelijk. Daarom is het ook zo merkwaardig dat ze nu denken dat ze dat er tijdens een kabinetsformatie zo doorheen kunnen jassen. Eerder heeft zo’n fusie tot grote scheuringen in al die partijen geleid. Er waren veel strubbelingen totdat er één partij was.”

5. Welke poging tot fusie was eigenlijk altijd al gedoemd om te mislukken?

Ik ben geneigd om te zeggen dat het CDA in de jaren 70 af en toe langs de rand van de afgrond is gegaan. De linkse protestanten en de ARP wilden liever bij de PvdA, die wilden liever geen conservatieve partij. Uiteindelijk hebben ze behoorlijk de kont tegen de krib gegooid, dat heeft veel voeten in de aarde gehad. Uiteindelijk is het gelukt en onder Lubbers is CDA de grootste partij ooit geworden.”