Waarom ligt de keuze voor een nieuwe onderzeeboot zo gevoelig?

Defensie wil voor minstens 3,5 miljard euro de vier nieuwe onderzeeboten aanschaffen. Vier scheepswerven zijn in de race: het Franse Naval Group, Navantia uit Spanje, Saab Kockums uit Zweden en het Duitse TKMS. Maar politieke partijen willen dat de ontwikkeling, bouw en het onderhoud de Nederlandse industrie ook iets zal opleveren.

"De vier huidige onderzeeërs, de Walrusklasse, zijn aan het verouderen", vertelt politiek commentator Wilco Boom in NOS Met het Oog op Morgen. "De nieuwe moeten in 2027 in de vaart worden genomen, dus de tijd begint te dringen."

Favoriet in de race is waarschijnlijk de combinatie van het Zweedse Saab-Kockums en het Nederlandse Damen.

Speciaal ontwerp

De nieuwe onderzeeër moet ver en lang kunnen varen omdat het Caribische deel ook bediend moet worden. En de onderzeeër moet stil in ondiep water kunnen varen om inlichtingen te verzamelen. Boom: "Die combinatie is zeldzaam. Dat ligt niet ergens op de plank, maar moet speciaal ontworpen worden. Daarom is de beslissing die het kabinet moet nemen een moeilijke en niet zonder grote financiële risico's."

Niet alleen het ministerie van Defensie beslist over de aankoop, ook de ministeries van Financiën, Economische Zaken en Buitenlandse Zaken hebben een stem. Binnenkort beslist het kabinet of het met één of meerdere consortia doorgaat naar de volgende ronde van de aanbesteding. Maar de kans is groot dat er nog geen knoop wordt doorgehakt. Critici tekenen daarbij aan dat dit de besluitvorming nog verder vertraagt.

Nieuwsuur-verslaggever Nynke de Zoeten zag aan boord bij een onderzeeër uit de Walrus-klasse waarom de keuze voor een nieuwe onderzeeër zo gevoelig ligt.