Wonder nodig in kabinetsformatie? 'Ik geef het een slagingskans van 50 procent'

"Het probleem zit 'm in de onderlinge chemie en persoonlijke verhoudingen. Als je elkaar niet vertrouwt, breekt dat iedere keer op", zegt Hans Spekman, directeur Jeugdeducatiefonds. Dit pijnpunt komt vaak terug. "Het gaat om een landsformatie", zegt NRC-journalist Hugo Logtenberg. "Er komt zoveel druk op de ketel, daarvoor moet je elkaar echt kunnen vertrouwen."

Ruis

De afgelopen dagen hebben informateurs Van Zwol en Dijkgraaf afzonderlijke gesprekken gevoerd met de partijleiders. "Het is net als de spelletjes van het schoolplein. Wanneer je aan de ene kant iets fluistert, komt er aan de andere kant iets anders uit. Er zit altijd ruis op te veel een-op-eengesprekken", zegt Logtenberg. "Er zitten plus- en minpunten aan deze vorm van communicatie", zegt Fleur Ravensbergen, onderhandelaar in internationale gewapende conflicten. "Via de informateur communiceren kan ervoor zorgen dat mensen verder uit elkaar liggen, maar hierin kunnen zij wel meer open uitspreken wat ze vinden."

Angst

"Wanneer je je belofte niet waar kan maken en je jezelf ingegraven hebt, moet je van mening veranderen en om daar geloofwaardig uit te komen is lastig", zegt Ravensbergen. "De kiezer is natuurlijk niet gek en dat weten deze leiders." Kees Boonman, politiek commentator, vertelt dat er om verschillende redenen angst te peilen is in Den Haag. "Aan de ene kant is er angst om in deze samenstelling de beloftes niet na te kunnen komen, de andere kant is dat er gewoonweg geen alternatief is."

Onderhoud

"Ze willen zo graag, maar ik zie zo niet direct iets om het te kunnen realiseren", zegt luisteraar Pieter van Eijk. Hij vergelijkt de kwestie met het kopen van een auto of een huis. "Het aanschaffen lukt wel, maar het onderhouden is vooral een probleem." SER-lid en oud VVD-leider Ed Nijpels ziet een kabinetsformatie nog niet zo snel voor zich. "Er moet echt een wonder gebeuren, willen zij het met elkaar eens worden. Daarnaast moet je nog iemand vinden die deze coalitie, die aan alle kanten loszit, wil leiden", zegt Nijpels.

Spekman zegt afsluitend: "De angst is bepalend en dat zal ervoor zorgen dat een kabinetsformatie er wel komt."