Almere als symbool van onze democratie

Terwijl we in Nederland vaak denigrerend doen over Almere, trekt de stad al decennialang de internationale aandacht. De stad is namelijk gebouwd op eigen gecreëerd land. De stad op het water. "Daarnaast is de stad jarenlang de snelst groeiende stad van Europa geweest", vertelt Sheikh. Geen kleine speler dus.

Almere

Toch heeft Sheikh Almere niet alleen gekozen voor de stad, maar ook vanwege de naam. "De naam Almere is al eeuwenoud. In de Middeleeuwen was Almere de naam voor wat nu het IJsselmeer is", legt Sheikh uit. Dat water is toen deels omgebouwd tot land, waar de stad Almere op is gebouwd. "Het staat symbool voor de Nederlandse omgang met het water. Die relatie met het water is cruciaal om de Nederlandse democratie te begrijpen", zegt Sheikh.

Democratie en water

Sheikh legt uit hoe het water invloed heeft op een samenleving: "Samenlevingen die dicht op het water zitten worden gekenmerkt door bepaalde eigenschappen. Samenlevingen aan het water hebben een aantal eigenschappen die democratisch zijn. Er is vaak een hogere mate van gelijkheid, ze zijn wat individualistischer, er ligt een veel grotere nadruk op het nemen van risico's en die samenlevingen zijn veel commerciëler."

Een van de dingen waardoor je kan verklaren dat een samenleving meer egalitair is als ze met water moeten samenleven is het feit dat er geen duidelijke autoriteit is. Iedereen bevindt zich op gelijke hoogte. "Een samenleving in de bergen daarentegen, daar zet de vorst zijn burcht op de hoogste berg", aldus Sheikh. Daaruit blijkt een duidelijke scheiding tussen onderdanen en leider. Zo'n harde scheiding was er niet in Nederland, waar boeren en landheren op gelijkere voet samenleefden, omdat die boeren een belangrijke rol speelden in het beheer van dat land. Ze hadden elkaar nodig.

Poldermodel

Ook het welbekende poldermodel is terug te leiden naar onze relatie met het water. Sheikh: "Voor onze democratie gebruiken we een woord dat ermee samenhangt. Dat laat zien hoe nauw het met elkaar verweven is." Het polderen gaat volgens Sheikh al terug naar die groepjes mensen die hun eigen verantwoordelijkheid moesten nemen in het gevecht tegen het water, waarbij niet een iemand de baas was, maar waarbij wel iedereen heel goed moest zorgen voor de anderen. Als een dorpje namelijk niet z'n best deed, had een ander dorpje daar last van.

Polderen anno 2020

We vechten nu weliswaar niet meer tegen het water, maar nog steeds wordt er flink gepolderd. "Het principe dat je heel veel mensen heel vrij laat, maar niet om te doen wat ze willen maar om zorg te dragen voor het geheel zie je nog altijd. Denk aan de manier waarop onze regeerakkoorden en zorgcoalities ontstaan", zegt Sheikh.

Nog steeds is het polderen een groot onderdeel van de Nederlandse politiek en het uit zich volgens Sheikh op allerlei verschillende manieren. Zo noemt Sheikh de 'klimaattafels', waarbij verschillende partijen aan tafel zitten met elkaar om te praten over het klimaatprobleem en welke mogelijke oplossingen daarvoor zijn.

Ook in de communicatie rondom de coronacrisis zie je het gepolder terug volgens Sheikh: "Je ziet dat men niet hard van bovenaf zegt hoe het moet, maar continue de eigen verantwoordelijkheid benadrukt. Vanuit die vrijheid wel verwachten dat men die verantwoordelijkheid neemt." Dat is volgens Sheikh heel typisch voor het polderen en het anti-autoritaire gevoel.

Meer van De Nieuws BV?

Volg ons op Instagram, Facebook en Twitter.