'Ik heb geen enkel bezwaar tegen populisme'

De Volkskrant noemde Jan Nagel 'de Godfather van het populisme.' Nagel heeft heel wat politieke partijen en politieke experimenten gekend. Hij begon bij de PvdA, werd groot met Leefbaar Hilversum en ging landelijk met Leefbaar Nederland waar Pim Fortuyn bekend mee zou worden. Later probeerde hij het nog een keer met Peter R. de Vries en zijn laatste politieke project is 50Plus, de partij die nu al bijna tien jaar bestaat. "Voor mij is de rode draad opkomen voor mensen die niet krijgen waar ze recht op hebben."

Ook al is hij nu afgezwaaid, hij maakt zich nog steeds boos over de politiek. "Ik heb me vandaag weer mateloos opgewonden over een bericht over de pensioenen. Dat de dekkingsgraad onder de 100 procent is gekomen. Grote fondsen dreigen in het najaar gekort te worden en dat staat dan op pagina 23 in de Volkskrant. Schande! Dan wordt er door mij wel met de vuist op tafel op gereageerd."

'Pim was erg grillig'

Heeft Jan Nagel ooit spijt gehad van zijn breuk met Pim Fortuyn? "Pim was erg grillig," stelt Nagel. "Binnen zei Pim: we gaan linksaf. En dan gingen we buiten ineens rechtsaf. Naarmate Pims populariteit steeg vond hij dat hij meer zijn eigen gang kon gaan. Voor hij tot lijsttrekker werd gekozen, hadden wij een programma samengesteld en daar had hij voor getekend."

Nagel kijkt met gemengde gevoelens terug op de periode Leefbaar Nederland waar Fortuyn eerst lijsttrekker van was. "Pim was geen crisisbeheerser. Die ging dan naar zijn huisje in Italië. Voortreffelijke man hoor, geen kwaad woord erover. Maar als de breuk toen niet was gebeurd, was het later wel fout gegaan."

Nacht van Fortuyn

De wegen van Jan Nagel en Pim Fortuyn liepen uitklaar na de beruchte 'nacht van Fortuyn.' Fortuyn had kritische uitspraken gedaan over de islam en migratie en wilde het land op slot zetten. Nagel blikt terug: "Dat kon ik voor mijn eergevoel niet doen. De lijsttrekker trok zich niks meer aan van het partijcongres en het partijprogramma waar hij voor getekend had. Er zijn grenzen. Ik kom uit een sociaal-democratisch nest. Op asielbeleid moet er voor dringende gevallen ruimte zijn."

Er wordt nu heel anders teruggekeken naar Fortuyn. Toenmalig PvdA-minister Jeroen Dijsselbloem liet in Dit is de Dag in 2017 nog weten dat hij vond dat Fortuyn achteraf gelijk had. Nagel: "Achteraf ja. Nadat Pim dood was, was hij ineens een wereldwonder in de politiek. Zo is het niet. Hij had grote talenten, maar ook zwakheden. Hij kreeg eens een vraag van journaliste Wouke van Scherrenburg die hem niet beviel en zei toen: 'Ga toch koken.' Heel raar, voor een ander was dat einde carrière geweest. Maar hij werd op handen gedragen."

Forum voor Democratie

Volgens Nagel gaan de vergelijkingen nu met Forum voor Democratie en de beweging van Leefbaar en Pim Fortuyn maar gedeeltelijk op. De uitsluiting door andere politieke partijen bij lokale formaties vindt hij herkenbaar, maar Nagel ziet ook verschillen: "Fortuyn zei dingen recht voor de raap, Thierry Baudet spreekt ingewikkeld."

Ziet Nagel wel vergelijkingen met zijn relatie met Fortuyn toen, en de breuk die nu is ontstaan tussen Baudet en FvD-medeoprichter Henk Otten? "Pim en ik, en alle leden van hoofdbestuur zijn in alle vriendschap uit elkaar gegaan. Het was zoals het was, Pim had zijn eigen opvattingen. Je moet plezier hebben in de politiek en niet om de macht maar alles eten en drinken wat je voorgeschoteld krijgt. Je moet jezelf nog in de spiegel kunnen kijken."

Luister het hele interview met Jan Nagel hier terug