Jaap de Hoop Scheffer schaart zich pal achter F-16-bombardement Irak

CDA-minister van Defensie Ank Bijleveld onthoudt zich nog van commentaar na alle ophef van vorige week. Er lekte uit dat een militaire operatie van vijf jaar geleden, met een Nederlandse F-16, minstens 70 dodelijke burgerslachtoffers tot gevolg had. Voormalig CDA-leider De Hoop Scheffer wil wél reageren.

"Wat hier gebeurd is, is een gevolg van beslissingen die we met onze volle verstand hebben genomen. Ik schaar me volledig achter de Koninklijke Luchtmacht", reageert de voormalige hoogste baas van de NAVO in het NPO Radio 1-programma 1 op 1. "Onze vliegers zijn kwetsbaar en verdienen onze politieke steun."

'Extreme zorgvuldigheid'

Geen kwaad woord dan ook van de voormalige NAVO-topman over de F-16-aanval. "Er wordt met extreme zorgvuldigheid gepland. Dan moet je gaan afwegen, als je die IS-fabriek waarin tonnen TNT staat opgeslagen niet bombardeert. Hoeveel onschuldige burgers zullen er dan vallen als IS daarmee aanvallen gaat uitvoeren? Als al die bommen links en recht worden gebruikt en mogelijk zelfs in ons land."

"Begrijp me goed, ik begrijp dat minister Bijleveld terecht streeft naar meer transparantie, maar ik schaar me in ieder geval achter de vlieger en de koninklijke luchtmacht die deze operatie heeft uitgevoerd."

NAVO-gereedschapskist

Dat ondertussen het staakt-het-vuren tussen Koerdische troepen en NAVO-partner Turkije in Noord-Oost-Syrië vanavond afloopt, maakt de al complexe onderlinge verhoudingen binnen de NAVO er niet makkelijker op, erkent De Hoop Scheffer. Om maar te zwijgen van de Turkse President Erdogan en de Russische President Poetin die elkaar troffen in Sotsji. "Dat had veel weg van een poppenspel, waarbij Poetin de touwtjes in handen heeft."

Morgen komt de NAVO-top in Brussel bijeen, gevolgd door een tweedaags overleg tussen de ministers van defensie van de NAVO-lidstaten. "De NAVO heeft niet geweldig veel middelen in haar gereedschapskist om hier een eind aan te maken", erkent De Hoop Scheffer. Om er snel aan toe te voegen dat de deur naar de Turken altijd open moet blijven. "Dat is de enige manier om tot een serieus politiek gesprek te komen."

'Voor de bühne'

De Tweede Kamer heeft de aanval van de Turken breed veroordeeld en minister Bijleveld opdracht gegeven om het beroemde artikel 5 uit het NAVO-handvest – een aanval op één, is een aanval op allen-, voor Turkije buiten werking te stellen. "Een volstrekt onmogelijke opdracht", zo reageert De Hoop Scheffer.

"Dat kan helemaal niet. Ik kan me nauwelijks voorstellen dat dit bij de NAVO serieus zal worden ingebracht. Het zal ook niet behulpzaam zijn in een moeilijke relatie met Turkije. Politici die roepen om op dit vlak actie te ondernemen tegen Turkije, doen dat voor de bühne. En dan een beetje boel voor de bühne."

"Als de Europese Unie, samen met de Verenigde Staten, sancties treft tegen Turkije, die de economie werkelijk bijt, pas daar kan Erdogan onder de indruk van zijn."