Nieuwe koers Europese Commissie? 'Urgentie versterken Europa wordt flink gevoeld'

Kallas komt uit een klein land en een nieuwere lidstaat in de EU, die al langere tijd roept dat Rusland een gevaar is. "Dat zij juist deze plek krijgt, geeft aan dat deze landen nu wel serieus bevonden worden", zegt Van Zoest.

Kallas

Van Zoest stelt dat Kallas een bijzonder persoonlijk profiel heeft. Door haar jeugd achter het IJzeren Gordijn weet Kallas hoe het is om in een onvrije wereld op te groeien. De nieuwe buitenlandcommissaris benoemde haar persoonlijke belang van de EU recent nog in een speech voor het Europees Parlement: 'De EU betekent vrijheid voor mij.'

Eigen broek ophouden

"Haar belangrijkste uitdaging ligt op veiligheid en defensie", zegt Van Zoest. "Het bouwen aan een sterk en veilig Europa." Van Zoest vertelt dat dit nog een lastig parket is. "Er is oorlog in Europa, spanningen in Azië, een escalatie in het Midden-Oosten en er komt een nieuwe president in de Verenigde Staten." De komst van Trump kan veel aan de koers gaan veranderen volgens de directeur.

Waar de EU-commissie stopt...

"Trump zegt dat Europa niet meer automatisch op de steun van de VS kan rekenen, omdat hun prioriteit op China ligt", vertelt Van Zoest. "De urgentie om Europa sterker te maken en ervoor te zorgen dat zij meer haar eigen broek op kan houden, wordt nu heel sterk gevoeld."

Daarnaast heeft Trump aangegeven dat hij groepen van landen lastig vindt, zo ook de EU dus. "Hij communiceert zaken liever één-op-één met landen. De kans dat de VS de EU buiten spel zet, omdat zij liever direct communiceert met belangrijke Europese landen zoals Frankrijk, Duitsland of Nederland, ligt op de loer."

Kallas moet op meerdere vlakken gaan schakelen. Zo is er een militaire samenwerking binnen Europa en het transatlantische samenwerkingsverband met de NAVO waar zij rekening mee moet houden.

"De buitenlandcommissaris staat er natuurlijk niet alleen voor." Dit moet samen met Europese Unie-landen worden verricht, maar met de binnenlandse politieke perikelen in Duitsland en Frankrijk start zij wel met een moeizame uitgangspositie. "Lastig parket, maar met een enorme urgentie", stel de directeur.

... en de NAVO begint

Soms komen de NAVO en de EU wat in elkaars vaarwater terecht. Dan wordt men al snel teruggefloten door de VS, vertelt Van Zoest. "'EU, blijf bij je leest. De NAVO is er echt voor verdediging en afschrikking van de landen die geen lid zijn.' Daar zit wel wat frictie tussen." Binnen het genootschap is er daarnaast sprake van ongelijkheid. De VS zegt al jarenlang het grootste deel van de rekening te betalen en dat het belangrijk is dat Europa zelf meer gaat doen om haar veiligheid te waarborgen.

Van Zoest vermoedt dat Kallas redelijk vrijspel heeft waar het op grotere buitenlandse thema's aankomt. "Maar zij dient daarin heel sterk samen te werken" met Commissievoorzitter Von der Leyen, maar ook met landen van de EU en de NAVO. "Daarin is de band tussen Kallis en Mark Rutte als NAVO-secretaris erg belangrijk de komende tijd", vertelt de directeur van de Atlantische Commissie.

"Ze zal ook anderen binnen de EU ervan moeten overtuigen dat zij echt het beste voorheeft met iedereen en dat ze iedereen voldoende hoort." De juiste vrouw op de juiste plek, dus? "In ieder geval iemand met een overtuigend verhaal en die ook vanuit persoonlijke ervaring mensen mee kan krijgen met wat zij wil bereiken", zegt Van Zoest.