Minister Van der Wal: 'Spannend of 25 miljard euro genoeg is voor stikstofdoelen'

De minister gaat “er echt alles aan doen om de doelen te halen met deze pot geld”. Of het bedrag voldoende is hangt volgens haar af van “de mate van ingrijpen in de agrarische sector. Die balans wil ik bewaken.” Ze wil natuurgebieden beschermen en “de hoopvolle toekomst van onze boeren” ondersteunen.

Onteigenen

Met het bedrag dat door Den Haag is vrijgemaakt moeten boeren en fabrieken verleid worden om te verduurzamen, (vrijwillig) uitgekocht worden of zelfs worden onteigend, zo staat in de plannen van Van der Wal. Die laatste maatregel is voor haar alleen in het allerlaatste scenario denkbaar. Ze vindt onteigenen een “gruwel, als liberaal helemaal”.

“Ik ben zelf getrouwd met een ondernemer. Het feit dat de overheid zich bemoeit met de manier waarop jij moet ondernemen, vind ik verschrikkelijk”, beklemtoont ze. Maar “tegelijkertijd hebben we landelijk een groot probleem en dat moeten we oplossen”.

Van der Wal wil “er alles aan doen” om onteigenen van boeren te voorkomen. “Daarom zet ik in op maximale vrijwilligheid. Ook omdat ik weet dat onteigenen drie tot vijf jaar duurt.” Dat haalt de “snelheid” uit de plannen om in 2030 50 procent minder stikstof uit te stoten, stelt ze.

Puzzel

Hoe zeer de nood aan de man is, kan per gebied verschillen, zegt de minister. “Het ene rode gebied vraagt meer snelheid dan het ander. Je moet per gebied een puzzel leggen. Hoeveel tijd je daarvoor hebt, is afhankelijk van de staat van de natuur in dat gebied.”

Met boeren moet er samen gekeken worden hoe de toekomst er voor hen uitziet. Als er boeren willen stoppen, moet dat zo aantrekkelijk mogelijk gebeuren, zegt de minister. “Dat is de manier waarop we op z’n snelst minder stikstof uitstoten.”

Als provincies niet meegaan met haar plannen, zal ze ingrijpen. “Dat is ook nodig, want we hebben snelheid nodig.” Ze sluit niet uit dat ook grote industriële bedrijven gesloten moeten worden om de stikstofcrisis aan te pakken. “Ik durf nooit iets uit te sluiten in deze wereld”, aldus de minister.