Wat kan Nederland leren van de Belgische formatie?

Na maanden is Nederland er nog niet uit wie nu het nieuwe kabinet gaat vormen. De Belgen kijken stilletjes naar de ontwikkelingen in het politieke landschap. “Er wordt gekeken met enige mildheid. Wetende wat wij hebben meegemaakt en hoeveel erger het nog kan zijn,’’ vertelt politiek journalist Ivan De Vadder van de VRT in Nieuws en Co.

De interesse in de Nederlandse politiek wordt sterker wanneer er een demissionaire minister ontslag neemt, merkte hij in België. “Bij ons werd er aangekondigd dat een demissionaire minister een andere job ging zoeken. Hij moest uiteindelijk blijven zitten.”

Waarom het lang duurde in België

Volgens De Vadder lag het langdurig formeren in België aan een aantal verschillende factoren. Ten eerste heeft België een unieke structuur. Het zijn eigenlijk twee landen: “Je hebt in Wallonië links tot extreem links en in Vlaanderen heb je rechts tot extreem rechts. Voeg dat maar samen,” legt De Vadder uit. Ten tweede hadden de verschillende formatiepartijen constant te maken met nieuwe partijvoorzitters. “Plotseling hadden we nieuwe mensen die niet vertrouwd waren met elkaar. Dat is een paar keer opnieuw gebeurd. Dat formatieproces heeft de hele tijd opnieuw gemoeten.”

Wat kunnen we leren

Volgens De Vadder hebben Belgische politici en formerende partijen veel gehad aan de Koning tijdens de formatie. “Het doet er uiteindelijk niet toe of het nou een Koning is, maar het was iemand die ze konden gebruiken als vluchtheuvel.’’ Hij bedoelt daarmee een plek waar politici vertrouwen konden zoeken.

Verder zorgde een crisis voor de nodige noodzaak om een kabinet te vormen. De coronacrisis zorgde er voor België voor dat politici het besef kregen dat er iets moest gebeuren, en snel ook. “Het heeft uiteindelijk nog twee pogingen gekost om tot een volwaardige regering te komen. Dat is wel de katalysator geweest waarna men erin geslaagd is om zeven partijen rond de tafel te krijgen.”