Politieke (na)beschouwing: gebrek aan humor in Den Haag

'Humor zit in het verdomhoekje'

Politiek journalisten Stéphane Alonso (NRC) en Leonard Ornstein (VPRO) vonden dat er tijdens de eerste dag van de beschouwingen, weinig ruimte was voor relativeringsvermogen. "De lucht in het debat krijgen met een grap, is ontzettend belangrijk in de politiek", zegt Ornstein. Alexander Pechtold was daar volgens hem goed in, maar ook Rutte en Van der Staaij beheersen die kunst.

Volgens Alonso lijkt het wel alsof de humor de laatste tijd in het "verdomhoekje" zit. "Iedereen heeft het gevoel dat er echt iets op het spel staat. Alle onderwerpen zijn zo groot en existentieel, dat de humor wat minder ruimte heeft."

Smeerolie

Humor kan het debat aantrekkelijk maken om naar te kijken en kan dienen als politieke smeerolie tussen de politici. Toch leidt te veel humor ook weer af, zegt Alonso. "Iedereen vindt het Britse Lagerhuis altijd fantastisch. De humor is snoeihard, maar het heeft wel geleid tot de Brexit. Humor kan ook een soort rookgordijn worden."

Sophie Hermans

Iemand die ook wat meer humor kan gebruiken is VVD-fractieleider Sophie Hermans, vindt Alonso. Zij beleefde woensdag haar vuurdoop in het debat waar ze toenadering moest zoeken met andere fracties om de politieke impasse rondom de formatie te doorbreken.

"Ze bleef maar herhalen dat ze goede intenties en goede bedoelingen had", viel Alonso op. Echt overtuigend deed ze dat volgens de NRC-verslaggever niet. "Als je heel vaak moet uitleggen dat je goede bedoelingen hebt, dan klopt er iets niet aan je betoog."

'Zuur en pinnig'

Alonso bespeurde bij Hermans dezelfde aanpak als die haar partijleider Mark Rutte hanteert. "Eerst een verhaal over zelfreflectie en dan weer op de oude voet verder." Ze mist daarbij de charme en humor die Rutte volgens hem wel heeft. Ook Leonard Ornstein miste de humor bij Hermans. "Ze is af en toe wat zuur en pinnig", maar gezien het feit dat alle ogen op haar gericht waren, vindt hij dat ze het goed deed. "Ze stond daar alleen en moest de macht verdedigen. Ik vond dat ze dat knap deed."

Kleine partijen

Het debat duurde tot na middennacht omdat meer dan twintig partijen - waaronder veel kleine en nieuwe partijen - aan het woord moesten komen. "Ik vond dat ze dat verfrissend deden", zegt Alonso. Hij vindt dat JA21, VOLT en Bij1 constructieve bijdrages leverden, op de inhoud.

De partijloze Pieter Omtzigt kwam pas na middennacht aan de beurt. Ornstein vraagt zich af waarom we de beschouwingen in de toekomst niet langer kunnen doorgaan. "Waarom laat je het niet drie dagen duren? Dat lijkt me heel gerechtvaardigd."