Waarom doen we niets aan de armoede in onze Caribische gemeenten?

Van Zutphen maakt zich al langer hard voor de situatie op Bonaire, Saba en Sint-Eustatius. Op dit moment is hij met het derde rapport bezig. Het eerste rapport dat hij schreef ging over oudere mensen: “Zij hebben soms die drie dagen wel eten en daarna drie dagen niet omdat ze gewoonweg te weinig geld hebben”, zegt hij. Deze mensen hebben geen sanitair thuis en leven in echte armoede.

Grote armoede

Samen met de kinderombudsman schreef hij het tweede rapport. Ze onderzochten hoe het gaat met de kinderen op de eilanden. “De dingen die wij normaal vinden, kunnen de kinderen daar niet”, zegt van Zutphen. Zo kunnen die kinderen niet eten, hebben ze geen geld voor speelgoed en kunnen ze niet naar school of naar een (sport)club. De ouders van deze kinderen doen er alles aan, maar dat is tevergeefs. “Er zijn mensen die drie baantjes hebben, maar nog niet genoeg geld hebben om ook hun kinderen te onderhouden”, zegt van Zutphen. Deze mensen ‘gooien’ hun kinderen de straat op met alle gevolgen van dien.

Maar er zijn ook mensen op de eilanden die geen werk kunnen vinden. “Zij moeten met minder dan niks rondkomen”, zegt Van Zutphen. Op de eilanden hebben ze geen werkloosheidsvoorzieningen, als je je baan kwijtraakt dan ben je meteen aangewezen op de bijstand. “Die heet daar ‘onderstand’ en dat is maar de helft van wat je nodig hebt om een beetje te kunnen rondkomen”, legt Van Zutphen uit.

Debat

De Tweede Kamer debatteerde op 16 juni jl. over de ongelijkheid op de eilanden. Al 11 jaar lang hebben verschillende commissies zich over de situatie gebogen en zijn er rapporten geschreven. Tot op heden is er nog geen oplossing. Van Zutphen heeft het debat gevolgd en was teleurgesteld. “Ik voelde plaatsvervangende schaamte. Ik zou niet graag de bewindspersoon zijn die deze antwoorden had gegeven op hele pertinente vragen van de Kamer."

Ook PvdA-Kamerlid Attje Kuiken vindt de huidige situatie op de eilanden onaanvaardbaar. Toen de situatie destijds werd aangekaart, was er nog niet duidelijk wat er nodig is qua levensstandaard en -kosten. Maar dat is volgens Kuiken inmiddels wel het geval en zelfs met deze informatie is er nog steeds niets gebeurd. Kuiken is stellig en zegt: “Ik noem het onwil om nu niet verdere stappen te zetten”. Ze geeft aan dat er 8 miljoen euro nodig is om het allemaal netjes te regelen. “Dat is voor het ministerie van Sociale Zaken echt peanuts”, volgens haar.

Wouter Koolmees, minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, gaf in het debat aan dat er stappen gezet moeten worden. Maar volgens hem is dat lastig omdat er op dit moment een demissionair kabinet is. Kuiken vindt dit onzin: “De Kamer heeft gewoon gezegd: regel dit.” Kuiken geeft vervolgens aan dat als er volgende week moties ingediend mogen worden, zij oproept om het gewoon te regelen.

Ook gewoon Nederlanders

“De eilandbewoners zelf voelen zich enorm achtergesteld’, zegt Kuiken. Ze hebben volgens haar met volle overtuiging gekozen om onderdeel te zijn van Nederland. “Maar de urgentie van de Caribische gemeenten wordt niet voldoende gevoeld”, vertelt ze. Volgens haar is er een gebrek aan kennis op dit gebied. “De nieuwe commissie is er nog niet geweest en de meeste mensen kennen de eilanden helemaal niet.”

Van Zutphen heeft al vaker aan de bel getrokken en blijft dat doen. “Net zolang totdat het goed gaat daar”, zegt hij. En volgens hem kan dat ook wel: “Het zijn prachtige eilanden, met ongelooflijk goede mensen en zij willen heel erg graag bij Nederland horen en dat stralen ze iedere keer weer uit.” Van Zutphen vindt dat we ‘die mensen’ net zo moeten behandelen als dat we onszelf behandelen. “En als ik zeg ‘die mensen’ dan zeg ik het eigenlijk verkeerd, want het zijn gewoon Nederlanders”, benadrukt hij.