Frontex-directeur Leijtens maant Brussel tot actie: 'Terugkeerregelingen in orde maken'

"In de Europese politiek en onder de Europese bevolking, leeft het sentiment als mensen onze bescherming niet nodig hebben dat we ze niet terugbrengen naar het land van herkomst", zegt Leijtens, voorheen commandant van de Koninklijke Marechaussee. Daardoor brokkelt de steun voor asielopvang en migratie af en "groeit de omvang van het probleem", waarschuwt hij. "Die terugkeer is ontzettend belangrijk."

Volgens de Frontex-baas zijn er nu al mogelijkheden om asielzoekers die zijn afgewezen terug te sturen, maar die worden niet altijd benut. "We hebben met veel landen afspraken", zegt hij. Ondertussen worden er op Europees niveau onvoldoende nieuwe afspraken gemaakt." Bovendien maken lidstaten te weinig gebruik van regelingen die andere lidstaten hebben gesloten met landen van buiten de Unie, zegt hij.

Vorig jaar sloten premier Mark Rutte, de Italiaanse premier Giorgia Meloni en Ursula von der Leyen, voorzitter van de Europese Commissie, de inmiddels omstreden Tunesiëdeal. Leijtens roept Europese leiders op in gesprek te gaan met landen buiten de Europese Unie, om nieuwe overeenkomsten te sluiten. "Je moet de boer op."

'Weg naar geloofwaardigheid'

Om tot overeenstemmingen te komen, moeten Europese lidstaten bereid zijn water bij de wijn te doen. "Het helpt niet om alleen over migratie te praten, je moet ook durven te spreken over andere onderwerpen, die de samenwerking met landen kunnen vormgeven. Dat is misschien geen makkelijke weg, maar het is de enige weg om substantieel de geloofwaardigheid in de aanpak van migratie weer een beetje op niveau te krijgen."

Volgens Leijtens is de EU niet onwelwillend. "Het heeft niks met intentie te maken, die is er echt wel. Ik hoor de Europese Raad er regelmatig over spreken, ook in mijn aanwezigheid. Maar op één of andere manier lukt het ons niet om die focus en energie te vinden om ons gewicht er volledig tegenaan te hangen."

Hij roept EU-landen op samen te werken. "We moeten de koppen bij elkaar steken en kijken: hoe kunnen we elkaar helpen om terugkeerregelingen mogelijk te maken? Dat is in het allergrootste belang."

Migratiepact

Leijtens is blij dat de EU eind vorig jaar een nieuw migratiepact heeft gesloten. In het pact staat dat migranten voortaan meteen aan de Europese buitengrenzen in twee verschillende groepen worden opgedeeld: een groep van mensen afkomstig uit landen waarvan de kans op asiel groot is en een waarvan de kans klein is. "Het eerste woord dat ik uitsprak, was 'eindelijk'. Het heeft wel heel lang geduurd, maar het geeft ons wat richting."

"Maar het duurt nog wel even voor het gaat werken", vreest Leijtens. "En de vraag 'Hoe gaan we het doen?', is nog niet beantwoord." Ook hiervoor moeten afspraken worden gemaakt met landen over de terugkeer van asielzoekers, zegt hij.

Formatie

Leijtens vindt dat de formerende partijen in Nederland, PVV, NSC, VVD en BBB, zich niet blind staren op asiel. "Het gaat vaak over asiel en grenzen, terwijl het meer moet gaan over migratie. Je moet migratie zien als oplossing, niet alleen als probleem."