'Spanning tussen rechter en wetgever gaan we vaker krijgen door versplinterde politiek'

De uitspraak in de Urgenda-zaak, waarbij werd bepaald dat Nederland maatregelen moét nemen om de CO2-uitstoot te beperken, kwam de rechters op veel kritiek te staan. Ditzelfde gold bij de uitspraak dat Nederland zich moest inzetten om IS-kinderen terug te halen. De rechters kregen het verwijt dat zij op de stoel van de politiek gingen zitten, terwijl de politiek over deze zaken zou moeten beslissen.

Parlement en rechter

Naves vindt het niet raar dat mensen, zoals bij de Urgenda-zaak of de IS-kinderen, naar de rechter stappen om een uitspraak af te dwingen. "We hebben een steeds meer versplinterd politiek landschap met veel partijen. In zo'n versplinterd landschap is het moeilijk om grote problemen op te lossen. En als het parlement er niet uitkomt, stappen mensen met vragen naar de rechter, die daarop een antwoord moet geven."

De Raad voor de Rechtspraak-voorman voorziet dat dit beeld, waarin burgers niet op de politiek wachten maar meteen naar de rechter stappen voor een antwoord, de komende tijd vaker zal voorkomen. "En dat we dit spanningsveld tussen wetgever en rechterlijke macht steeds vaker op tafel gaan krijgen." Naves denkt aan meerdere onderwerpen waarop dat zou kunnen gebeuren, zoals migratie, klimaat en vuurwerk.

Uitspraken Baudet

Waar de politiek zich soms ergert aan de rechters, is dat andersom ook het geval. Naves stoorde zich bijvoorbeeld aan de stilte in de politiek na uitspraken van Forum voor Democratie-leider Thierry Baudet. Die sprak na de uitspraken in de Urgenda-zaak en de zaak over IS-kinderen over een "sluipende machtsovername van de democratie door de rechterlijke macht".

"Wat ik gemist heb is een tegengeluid vanuit de Kamer", blikt Naves terug op de uitspraken van Baudet eind vorig jaar. "Ik had verwacht dat Kamerleden het voor de rechterlijke macht zouden opnemen. Dat heb ik niet of maar heel weinig gehoord en dat baart mij wel zorgen. Wij vormen met elkaar de rechtsstaat. Wat mij opvalt is dat politieke partijen hun mond houden over dit onderwerp. Laten we erover praten. Stilzwijgen brengt ons niet verder."