Wat wordt de verhouding tussen Koning Willem-Alexander en premier Dick Schoof?

Eerder deze week had Koning Willem-Alexander een kennismakingsgesprek met Dick Schoof. Vanaf de beëdiging van Schoof en zijn kabinet vandaag, zullen de premier en de Koning wekelijks met elkaar contact hebben, tijdens de zogenaamde 'Huis ten Bosch-gesprekken'. Deze gesprekken zijn strikt vertrouwelijk, alleen de Koning en de minister-president zijn hierbij aanwezig. Premier Rutte en de Koning zagen elkaar minder vaak dan wekelijks, eerder maandelijks. Een breuk met het verleden aldus historicus Kemal Rijken: "Vroeger was dat wel het geval, bij Koningin Juliana en Beatrix, dat ze wekelijks op maandag een gesprek hadden tussen de premier en het staatshoofd, 'entre nous' over regeringszaken." De Koning heeft in deze gesprekken een adviserende rol, hij kan aanbevelingen doen of waarschuwingen geven. De premier bespreekt in dit gesprek de dagelijkse gang van zaken.

Invloed Koning

Het zal vast niet de eerste keer zijn dat Dick Schoof de Koning heeft ontmoet, vanwege zijn oude baan als topambtenaar bij het Rijk en directeur-generaal van de AIVD. "Een Koning ziet en spreekt in principe allerlei mensen, maar Dick Schoof is partijloos en heeft geen politieke ervaring." Dat maakt de rolverdeling wellicht anders dan tussen Rutte en de Koning, benoemt Kemal Rijken, die ook een boek schreef genaamd 'Monarchie'. De Koning kan hierdoor meer gewicht inbrengen, met de jaren heeft hij veel ervaring opgedaan in het landsbestuur.

De Koning kan invloed uitoefenen door bepaalde suggesties te geven of de handelingen van de premier en andere politici te bevragen. "Maar we weten niet precies hoe en of hij dit doet, omdat het nooit naar buiten komt," aldus meneer Rijken.

Houding Schoof

Hoe Schoof precies tegenover de monarchie staat, is niet bekend. Kemal Rijken vermoedt het volgende: "Ik denk dat hij dienend is aan de Kroon, omdat hij jarenlang ambtenaar is geweest. Een ambtenaar is ook dienend." Echter is hij in opdracht van de vier regeringspartijen aangesteld als premier, en die partijen staan niet allemaal als voorstanders van de monarchie bekend. "PVV is erg kritisch op de monarchie, maar ook niet compleet anti, Wilders weet ook dat zijn achterban pro-monarchie is," noemt Kemal Rijken als voorbeeld. De andere drie partijen staan open voor eventuele hervormingen van de organisatie van de monarchie.